0-2 yaş periyodu çocuk gelişimi açısından son derece değerli bir çağdır. Bu yaş devrinde bedenini keşfetmeyi öğrenir. Bebeklik devrinde eller istemsiz hareket eder ve bedeninin çeşitli yerlerine dokunur. Kulağı keşfeder, burnu saçını ayak parmaklarını keşfeder ve bir gün banyo olurken yada altı değiştirildiğinde yeni bir bölgesi ile tanışır. Bu daha evvel fark etmediği bir yeridir. Bu merak uzayı merak etmekten farkı olmayan temiz bir meraktır.
Bu periyotta dikkat edilmesi gereken nokta; banyo ve alt paklığında ileriye gitmemek, çoka kaçmamak, o bölgelerin uyarılmasını sağlayacak formda dokunmamak, sürtünmeyi sağlayacak davranışlarda bulunmamak bu bahiste hassas olmaktır.
Bebeklik devrinde genital organla sıkça oynama elleme bu usul bir davranışı gördüğümüzde bağırmak kızmak azarlamak ellerine vurmak yolu ile engellemek vücudundaki bir organı ve kendi hakkında olumsuz bir şema oluşturacaktır bilinçaltında.
Zira ayak parmaklarına dokunduğunda gülümsenir genital bölgesine dokunduğunda kaşlar çatılıyordur. Bir çok yetişkinlik devrinde yaşanan cinsel sorunların alt yapısında çocukluğumuz ve bebekliğimizden getirdiğimiz şemalar vardır. Bebek yaptığı davranışa reaksiyon verildiğini algılamaktan öte kendi benliği ile ilgili olumsuz yargıya varacak “ben kötüyüm” “ben de makus bir şey mevcut” makûs olarak düşünecek benlik kişilik gelişiminde olumsuz bir çentik atılacaktır.
Bunun yerine bu davranışlar dikkat çeker noktada artmış ise şayet eller farklı işlerle meşgul edilerek dikkati dağıtılabilinir. Ya da buna karşın daima elleme durumu devam ediyorsa kaşıntı alerji üzere fizikî bir rahatsızlık olup olmadığı araştırılmalıdır. Ya da ruhsal altyapısı araştırılmalıdır.
Cinsel kimlik ile ilgili ağırlaşmaya başlanılan birinci yıllar yaklaşık 3 yaş civarında olmaktadır. Kendi vücudunu tanırken annesini babasını da incelemeye başlar. Farklı vücut yapıları dikkatini çeker. Üç yaş civarında sorular sorulmaya başlar ve bu 5 yaşına kadar devam eder hatta 3-5 yaş ortası doruktur bu sorular.
Kız ise erkek cinsiyetinin farklı olduğunu erkek ise kız cinsiyetini fark eder. Kızlar toka takar erkekler topla oynar üzere kız ve erkek cinsiyetine ilişkin farklı özellikler ve ilgileri fark etmeye bunları sorgulamaya başlar. Babası tıraş oluyordur annesi kardeşini emziriyordur göğüsleri vardır. Enteresandır ona nazaran fark ettiği yeni şeyler.
Oynadığı evcilik oyunları kendi kimliğini oynaması benimsemesi kanıksaması için değerli. Gelişim açısından kıymetli oyun oynamak. Tüm gelişim alanlarında olduğu üzere cinsel gelişme de katkısı var. Zira yetişkin rollerini taklit ettiği günlük hayat içinde yer alan rolleri üstlenip öğrenmeye çalıştığı yerdir oyun. Ve çocuklar yüklü olarak oyunlarında anne babalarını taklit ederler. Aile ortamında şahit oldukları anne baba bağlantısını oyunlarına yansıtırlar. Anne babanın birlikte uyuması onun farklı yatağa hatta odaya ayrılması karşılık aradığı sorulardan biri olur. Ya da gebe biri varsa ailede, gitgide büyüyen karnı içinde bir bebekten bahsedilmesi oyunlarına yansır. Anne üzere giyinmeler baba üzere giyinmeler annenin topuklu terlikleri kız çocukları için erkek çocuğun ise babanın tıraş köpüğü periyoda damgasını vurur oyun materyali olarak…
Bu mevzuda gerçek cinsel gelişim sürecinde babaya ve anneye düşen misyonlar vardır. Mesela anne baba kendi cinsel kimliğinden şad mu anne bayan olmaktan cinsiyetine uygun hayat rollerinden şikayet ediyor mu baba, erkek olmanın ne kadar güç olduğunu sorumluluklarını ne kadar ağır olduğunu lisana getiriyor mu.. Kız çocuğu için anne bir modelidir erkek çocuğu içinde baba. Yaşından itibaren ülkü anne ve babanın cinsel kimlik kazanımında rolü tesirlidir.
Değerli bir notu da ekleyelim cinsel kimlik bozukluklarının altında yatan en kıymetli sebeplerinden birisi de yalnızlık ve sevgi eksikliğidir. Okul öncesi periyotta ve ergenlikte ihmal yanında hakikat rol-model olamama sevgiyi yanlışsız kâfi bir formda sunamama bu olumsuz sonuçları doğurabiliyor. Kendi cinsiyetini kabul etmekte sevmekte ve buna uygun davranmakta zorlanacaktır hele ki bir de sorduğu sorulara karşılık bulamıyorsa. Sorduğu sorular yüzünden ayıplanıyorsa geçiştiriliyorsa yada sorduğunda diğerine yönlendiriliyorsa sorduğu kişinin yüz hali değişiyorsa sorduğu soru konusunda kendini sorgulayacaktır.
Peki üç yaş civarlarında başlayan bu sorular nedir..
Kendi vücudu ile ilgili sorular
Anne-babanın vücudu hakkında sorular
Bebeğin dünyaya gelişi ile ilgili sorular
Bilinmelidir ki bu sorular olağan hatta gereklidir. .. Merak etmeyen ilgilenmeyen çocuk konusunda soru işaretleri olmalıdır.
Pekala her çocuk cinsellikle ilgili sorular sorar mı?
Sormuyorsa neden sormaz?
Bu soruları kim cevaplayacak?
Nasıl cevaplayacak?
Bu yazdıklarımıza karşılık vermeden önce şu kıymetli cümleyi yazıp soruların yanıtına geçelim
ANNE BABA İLE SAĞLIKLI MÜNASEBETLER SAĞLIKLI CİNSEL KİMLİK GELİŞİMİNİ SAĞLAR.
ÜSTTEKİ SORULARA GELELİM ARTIK…
Evet her çocuk soru sorar bu onun gelişimin bir gereğidir. Çocuklar meraklı ve keşfetmeye açıktırlar. Pekala 3-6 yaş civarında bir çocuğun merak etmemesi ilgilenmemesi neye delalet eder? Merak duygusu söndürülmüş, sorduğu sorulara karşılık alamamış ayıplanmış yada yanlış-eksik karşılıklar almış olabilir. Sorularına yanıt bulamam dediği için buna yürek edip sormaz. Lakin gün gelir anne babasına soramadığı bu soruları sormak için birilerini arar. Cevaplaması gereken anne babanın yerine arkadaşları üzere şahıslar olur bu ve başı güzelce karışır.
Aileler bu sorulara hazırlıklı olmalı çocuğun gelişim seviyesine yaşına algısına yaşadığı kültür düzeyine nazaran cevaplamalıdır. Tatmin edici bilgiyi verebilmek çocuğun başında yanlış anlamsız şemalar oluşturmamak için çağın anne baba olmanın şuurunda bir yeterlilik için dayanak ve bilgi alınmalıdır.
2018 dünyasında daima bir bilgi bombardımanı var dört taraftan gelen uyaranlar aslında çocukların aklını karıştırmaya erken uyarılmaya sebebiyet verebilecek derecede dikkatsiz ve kirli..bu bahiste aile tampon misyonu görmeli eleyip düzgün olanları yanlışsız olanları alıp, kâfi olanını sunmalıdır.
Kim cevaplayacak sorusu da var tabi.
Yanıt: Kime soruyorsa o…
Çocuk kime gitti sordu anne mi o vakit anne, baba mı o vakit baba… “Git annen bilir” deyip savuşturulmamalı, “ne dedim ki yanıt verilemedi” olayı yaşatılmamalıdır… Bazen o an ne denileceğini bilinmediğinden ya da yüzgöz olmama uğruna öbür ebeveyne yönlendirmek hakikat bir davranış değil. Çocuğu olan bu sorulara hazırlıklı olmalı ve vücut lisanı ile sakin jest ve mimikleri olağan bir formda cevaplamalı. Bu ne düğme bu ne domates derken ki hal ve tutum olmalı. Kendi vücudundan cinsiyetinden utandırılmamalı makus bir şey sormuş utancı yaşatılmamalıdır. Unutulmamalıdır ki doğal ve düzeyine uygun karşılıklar çocukların sağlıklı gelişimine katkıda bulunur..
Ergenlik devri yetişkinlik devrine sağlıklı adımlar çocukluk periyodundaki sağlıklı temellerin atılması ile olur lakin… Başı karışmış cinsel kimliği hakkında soruları olan cinsel rollerini yaşamakta çekinen bir ebeveyn haline gelmiş biri haline dönüştürmek istemiyorsak, bu ufaklığı aklını karıştırmadan net karşılıklarla büyütmeliyiz.
Susmak, sorular karşısında yapılmaması gerekenlerden… Sorularına yanıt veren kişinin mimikleri ses tonu sözleri vücut lisanı istekli yada isteksiz karşılık vermesi kıymetli faktörler.
Şayet ailede sağlıklı bağlantı yoksa donuk yetersiz i münasebet varsa çok baskı varsa baba yoksunluğu yaşanıyorsa tv ve internette hudut konulmamışsa öbür gelişim alanları üzere cinsel gelişim de sağlıklı olmayacaktır.
Anahtar söz: az söz ile çok şey anlatmak olsun.
Cinsel eğitim denilmişken mahremiyet eğitimi de es geçilmemelidir.
