Dünya genelinde sıhhat sıkıntılarına bilimsel tahliller aranırken, ODTÜ’lü genç bilim bayanı Doç. Dr. Nurcan Tunçbağ’ın kanser hücrelerindeki karmaşık etkileşim ağlarının sırrını matematiksel formüllerle ortaya çıkaran yazılımları, memleketler arası çevrelerin dikkatini çekti.
Çalışmalarıyla burs kazandı
Çalışmalarıyla geçen yılın UNESCO-L’Oreal Ulusal Genç Bilim Bayanlarına Dayanak Bursu’nu kazanan Tunçbağ, laboratuvarında çok sayıda öğrencinin mühendisliğe ve biyoenformatik alanına ilgi duyması için de çalışma yürütüyor.
ODTÜ Enformatik Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nurcan Tunçbağ, Birleşmiş Milletler 11 Şubat Dünya Bilim Bayanları Günü hasebiyle akademik çalışmalarına ait bilgiler verdi.
Sağlık alanında büyük bilgi çağının yaşandığına dikkati çeken Tunçbağ, deneysel teknolojilerin ve bilgisayar altyapılarının gelişmesiyle, biyoloji alanındaki yaklaşımların sistem bilimine yanlışsız yaklaştığını tabir etti.
Tedavi stratejileri belirleniyor
Birçok memleketler arası enstitünün 5 yıllık strateji planlarındaki öncelikli araştırma alanlarının en doruğuna biyoenformatik, bütünleyici biyoloji ve hesaplamalı sistem biyolojisinin yerleştiğini bildiren Tunçbağ, “Dünyada hastaya özgü bilgi depolanması ve bu bilgi üzerinden elde edilen bulgularla tedavi stratejilerinin belirlenmesi kıymetli süratte ilerliyor. Bizim yaptığımız çalışmalar da bu gidişata katkı sağlayabilecek ehemmiyette diyebiliriz” tabirlerini kullandı.
Moleküller ortası yanlışlar hastalıklara neden oluyor
Hücre içindeki etkileşim ağlarını modellemeye çalıştıklarını lisana getiren Tunçbağ, hücrelerde motamot toplumsal ağlarda olduğu üzere on binlerce molekülün birbiriyle bağlantıya geçtiğini anlattı.
On binlerce molekülün ortasında yüz binlerce etkileşim bulunduğuna işaret eden Tunçbağ, buradaki yanılgıların ve yanlışlıkların, çeşitli hastalıklara neden olduğunu söyledi.
Bu hastalıklardan birinin de kanser olduğunu lisana getiren Tunçbağ, kanser hücrelerinde olağan hücrelerle karşılaştırıldığında birçok farklılık bulunduğunu belirtti.
Her tedavi her hastada birebir etkiyi göstermez
Bu hastalıkta tıpkı tedavi yollarının, birebir tip kanser olmasına karşın her hastada tıpkı etkiyi göstermediğine dikkati çeken Tunçbağ, şöyle devam etti:
Doç. Dr. Nurcan Tunçbağ hakkında
Lisans eğitimini İstanbul Teknik Üniversitesi Kimya Mühendisliği Kısmı’nda 2005’te tamamlayan Tunçbağ, Koç Üniversitesi Hesaplamalı Bilimler ve Mühendislik Kısmı’nda yüksek lisans yaptı.
Doktora çalışmalarında protein etkileşimlerini anlamaya odaklanan Tunçbağ, protein-protein etkileşimlerinin büyük ölçekli iddiası ve yapısal ayrıntılarının belirlenmesi üzerine yüksek performanslı bir algoritma geliştirdi. Ayrıyeten protein bağlanma yüzeylerindeki “sıcak nokta” olarak isimlendirilen ve ilaç dizaynında kıymetli maksatlar olan kritik bölgelerin varsayımı için model üretti. Bu yayın, Aralık 2010’da Thomson Reuters ve Science Watch tarafından bilgisayar bilimleri alanında “fast-breaking” makale olarak seçildi.
Özellikle, beyin kanseri üzerine yaptığı araştırmalarda bireye özel tedavi prosedürlerinin geliştirilmesinde data entegrasyonu ve ağ modelleme tekniklerinin kullanılabilirliğini gösteren Tunçbağ, PLOS Computational Biology mecmuasında 2016’da yayımlanan Omic Integrator yazılımı, o yıl en fazla ulaşılan birinci 50 makale ortasında ilan edildi.
Tunçbağ’ın çalışmaları ve alanda yaptığı tesirler, 2015’te Bilim Akademisi’nin Genç Bilim İnsanları Ödül Programı (BAGEP), 2017’de Parlar Vakfı Araştırma Teşvik Mükafatları, 2018’de UNESCO-L’Oreal Bilim Bayanları İçin Ödül programı ve TÜBA-GEBİP kapsamında da ödüllendirildi.
