İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa (İÜC) Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Yetik yaptığı açıklamada, son yıllarda çocuklarda miyop ve şaşılıkta yaşanan artışa dikkati çekti. Miyobun halk ortasında “uzağı görememe” diye bilindiğini aktaran Yetik, şaşılık ve göz kaymasının ise birbirlerinden farklı üzere algılandığını lakin birebir durum olduklarını söz etti.
“PANDEMİ SÜRECİ HEM MİYOBU HEM DE GÖZ KAYMALARINI TETİKLEDİ”
Tüm dünyada kliniklere müracaat eden çocukların şikayetlerinin ortak olduğunu ve bunun milletlerarası toplantılarda paylaşıldığını lisana getiren Yetik, “Dünyada ‘koronavirüs pandemisiyle bir arada bu hastalıkların da pandemisi oldu’ halinde söz ediyoruz; birincisi miyop, ikincisi de şaşılıklar, göz kaymaları. Nedeni ağır halde yakına bakmak, pandemide eğitimlerin uzaktan ve bilgisayardan yapılmaya başlanması, çocukların daha uzun müddetli tablet, telefon, bilgisayar, televizyon karşısında eğitim almak üzere vakit geçirmeleri. Bu hem miyobu tetikledi hem de göz kaymalarını” değerlendirmesini yaptı.
GÖZÜ KAYDIRICI FAKTÖR: ÇOK AĞIR BAKMA
Hüseyin Yetik, telefon ve tablet üzere aygıtlarda kullanıcı yaşının çok düştüğünü vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Çocuklarda şaşılık yüzde 80-90 oranında ortoptik yaklaşımla yani gözlük takarak, kapama tedavileriyle ameliyata gitmeden çözülebilir. Bu devirde müşahede ettiğimiz değerli şeylerden biri ortoptik yaklaşımla düzelttiğimiz, yolunda giden tabloların da artık ona karşılık veremez olmaya başladığı. Zira gözü kaydırıcı faktör olan çok ağır bakma o kadar aşırılaşıyor ki artık ortoptik yaklaşımınızı da aşan bu süreçte çocukların gözlük ahengi bozuluyor, gözlüğün üstünden bakıyor. Bir taraftan çocukların, ailelerin sıhhat kuruluşlarına müracaat sıklıkları azalıyor.”
“GÖZ DENETİMLERİ YENİ DOĞAN DEVRİNDE BAŞLAMALI”
Yetik, her yeni tabiatın 1 ay içinde göz muayenesinin yapılması gerektiğini, doğumun akabinde bir hafta içinde yeni doğan hekimince bebeğe karanlık bir odada beğenilen doğumsal bir sorun olup olmadığının ölçülmesi için kırmızı yansıma testi yapıldığını anlattı. Doğum sonrası en erken 6 ay, en geç de 1 yaşında çocuğun muayene edilmesi gerektiğine işaret eden Yetik, ebeveynlerin, “Çocuğumun gözünde hiçbir sorun görmüyorum, yerdeki küçücük karıncayı görüyor, uçan kuşu gösteriyor.” fikirlerinin yanlışsız olmayacağını, zira çocuğun bunu bozuk olmayan tek gözüyle de yapabileceğini tabir etti.
“3 YAŞ DEVRİNDE GÖRME ORANI HAKKINDA NET FİKİR EDİNİLEBİLİYOR”
Prof. Dr. Yetik, 2,5-3 yaş sürecinin, bu yaştaki bir çocuğun kendini tabir edebilmesi sayesinde görme oranı hakkında net fikir edindikleri bir devir olduğuna dikkati çekerek, “Çocukta o vakte kadar teşhisi atlanmış bir göz tembelliği varsa olabildiğince az sekelle düzeltilebilir olduğu devirdir 2,5-3 yaş. Münasebetiyle 3 yaşında da görülmelidir.” dedi.
Yetik, 40 yaşından itibaren de sağlıklı tüm bireylerin her yıl en az bir defa muayeneye gitmesinin kıymetli olduğunu vurguladı.
“FOTOĞRAFLARDA GÖZDEKİ BEYAZ YANSIMA ÖNEMLİ BİR SORUNUN HABERCİSİ OLABİLİR”
Prof. Dr. Hüseyin Yetik, kendilerine müracaatların ekseriyetle çocuktaki göz sorunları okul taramalarında fark edildikten ya da çocuğun, okulda tahtayı takip edemediğini anlaması üzerine yapıldığını aktardı. Göz kaymalarının fotoğraflarda da fark edilebileceğini söyleyen Yetik, şöyle konuştu: “Fotoğraflarla ilgili dikkate sunulacak bilgilendirici bir öteki şey de göz bebeklerinin kırmızı ya da beyaz refle (yansıma) vermesi. Çağdaş fotoğraf makineleri kırmızı göz imgelerini siyaha dönüştürürler. Fotoğraf çekildiğinde göz bebeğinin ortasında kırmızı yansıma varsa burada sorun yok. Lakin bir beğenilen kırmızı yansıma, öbüründe kırmızı değil beyaz yansıma varsa bu önemli bir göz sorunuyla ilgili olabilir. O yüzden, ailelerin kolay bir fotoğrafta bunu fark etmeleri bile değerlidir. Beyaz refle sağlıksızlıktır, retina dekolmanı (ayrılma), beğenilen tümör, katarakt, gelişimsel göz anomalisi manasına gelebilir.”
GÖZ SIHHATİ İÇİN 20-20-20 KURALI
Prof. Dr. Yetik, göz sıhhatini korumak için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı: “20-20-20 kuralı var. Bilgisayar karşısında otururken her 20 dakikada bir, 20 saniye mühletle 20 feet (6 metre) ve uzağına bakarak gözü dinlendirme. Düzgünleştirici faktörlerden biri bu. Bir oburu miyobun gerçek manada artışını durduran, milletlerarası çalışmalarla kanıtlanmış çabucak hemen tek modalite, bilgisayar karşısında kapalı ortamda, odada değil daha çok dışarıda, gün ışığında vakit geçiren çocukların miyop artışlarının daha azaldığı belgelenmiştir. O yüzden, çocukları artık kapalı ortamlarda, mesken ortamlarında, bilgisayar karşısında değil daha çok dışarıda vakit geçirmeye sevk etmek gerekiyor.”
Yetik, gençlerde de son devirde kullanılan zayıflama ilaç ve çaylarının da beğenilen önemli yan tesirlerinin gözlemlendiği uyarısı yaptı. Prof. Dr. Yetik, çok kuvvetli ve göze direkt vuran ışıklardan olabildiğince uzak durulması, okuma yaparken metnin aydınlatılması ve ortamın karanlık olması, göz ile ilgili şikayet olsun ya da olmasın rutin taramalar için göz doktoruna müracaat edilmesi gerektiğini kelamlarına ekledi.
