Gaz sorunu ortalama 3.haftada başlar ve bebek kolunu bacağını hareket ettirmeye başladığı 3. aya kadar devam edebilir. Kimi bebeklerde 6.aya kadar devam eder.
Gaz sancısı neredeyse bebeklerin tamamında görülür.Sıklığı ve şiddeti değişken olmakla bir arada kısa müddetli ve tertipli olmayan gaz sancılarının cadı saati ve kolik ile karıştırılmaması gerekir.
CADI SAATİ NEDİR?
Cadı saati; bebeğin günün muhakkak saatlerinde ve aşikâr bir mühlet ile ağlaması ve müddeti dolmadan susturulamaması durumudur. Bu mühlete cadı saati yahut witching hour denir.
Cadı saati haftanın en az üç günü, 3 saat boyunca devam ederse ve bu durum 3 hafta devam ederse bebeğim kolik diyebilirsiniz. 3 kuralının geçerli olmadığı ağlamalar yalnızca gaz sancısı yahut cadı saati olarak isimlendirilir.
Kolik ağlamaların sebebi tam bilinmiyor.
Yalnızca gaz birikmesi değil bebeklerin anne karnından çıkıp dünyaya geldikten sonra adapte olma sürecinin olağan bir rahatsızlığı üzere düşünülüyor.Kesin bir tahlili yok fakat hafifletecek yahut bebeğin dikkatini dağıtacak birtakım prosedürler mevcut.
Halk ortasında yaygın olarak kullanılan bitki çayları ve baharatlar üzere yollar uzmanlar tarafından katiyen tavsiye edilmiyor.Anne sütünü bile hakikat düzgün sindiremeyen bebeğin bu şekil besinleri az ölçü da olsa tolere etmesi çok sıkıntı ve daha büyük sorunlara yol açabilir.
Bebekler gaz sorununu hafifletmek için yapılabilecekler
• Her beslemeden sonra bebeğin gazını çıkarmak
• Karnına saat istikametinde sırtınasaat istikametinin hafif hafif masaj yapmak
• Ilık banyo yaptırmak, masaj yapmak, karnına ılık havlu koymak
• Gün içinde bir kaç dakikalığına yüz üstü yatırmak (tummy time)
• Ayakta hafif hafif sallayarak emzirmek ve gezdirmek
• Bacaklarını nazikçe aşağı üst sallayarak antrenman yaptırmak
Bunlar yapıldığı halde ve gazını çıkardığı halde ağlamaya devam ediyorsa cadı saatinde olabilir.Cadı saatindeki bebeği susturmak çok zordur annenin buradaki gayesi bebeği susturmak değil tabiatıyla susmasına yardımcı olmak olmalıdır . Sakin kalarak, cilt teması yaparak ve kalp atışını duyacak biçimde sarılarak bebeğin sakinleşmesine yardımcı olunabilir.Sıcaklığı ve ışığı düşük ortamda kundaklayarak, ninni söyleyerek bebeği inançta hissettirirseniz sakinleşmesi kolaylaşacaktır.
White noise denen kimi makinelerin sesleri yahut su sesi dinletmek de sakinleşmesine yardımcı olabilir. Bunlar bebeğin anne karnında duyduğu seslere benziyor. Bebek tanıdık bir ses duyduğunda kendini inançta hissedip sakinleşebiliyor.
Otomobilde gezdirmek de birebir formda, otomobil sarsıntısı ve bebeğin otomobilde duyduğu sesler kendisini anne karnında inançta hissettiriyor.
Pusette gezdirmek yahut hamakta sallamak da çok kullanılan usullerdendir.
Tüm Bebekler için Rahatlatıcı Sistemler
Bebek kolik olsun olmasın sebepsiz ağlayabilir.Bebeklerin tek bağlantı metodu ağlamaktır. Dışarıdan bakanlar için yalnızca “ağlama” da olsa annenin bebeğini güzel gözlemleyip hangi gereksiniminde ne halde ağladığını anlamalıdır.Karnı tok, altı kuru ve uykusunu tam almış bir bebek ağlamaya devam ediyorsa annenin susturmaya değil rahatlatmaya ve sakinleştirmeye çalışması gerekir.
Bebekleri sakinleştirmek için çeşitli usuller vardır.Ananelerimizin en ünlü formülleri, kundak, emzik, ayakta yahut beşikte – hamakta sallama,kucakta gezdirme üzere prosedürler bu yolların başında gelir. Son yıllarda tanınan olan bebeği kucağına alıp pilates topunda zıplama da bunlardan biridir.
Dr. Harvey Karp’ın 5S’si
Yenidoğan bebeklerle ilgili sakinleştirme tekniklerindeuzmanlaşmışünlü pediatrist ve müellif Harvey Karp,en tesirli beş formülden sık sık kelam eder. Bu prosedürler Harvey’in 5S’i olarak bilinir son 25 yılın en uygun formülleri olarak geçer.
Bu yöntemler
• Swadling: Kundak,
• Side – Stomack Position; Yan yahut karın üstü yatırma,
• Shusing; “şş” yapma, ağzınızla “eee eee eee” halinde ninni de söyleyebilirsiniz.
• Swingin: Kolunuzda hafif hafif sallama,
• Sucking; Emzik emme, emzik almıyorsa kendi parmağını da emebilir
Artık bu yolların tek tek üzerinden geçelim.
Kundak:
Yalnızca Harvey tekniklerinden biri değil ananelerimizin de sık kullandığı bizim kültürümüze ilişkin bir formüldür.
Bebekler aşikâr reflekslerle doğarlar.Bazen bebeğinizin durup dururken irkildiğini ve şayet uyuyorsa bunun tesiri ile uyandığını gözlemlersiniz.Kundaklama bebeğin bu istemsiz hareketlerini sonlandırmak ve ana rahmindeki üzere sıkı ve etrafı sarılmış hissetmesi için kullanılır.
Her ne kadar ünlü uyku uzmanları da uykuya geçişi kolaylaştırmak için tavsiye ediyor olsa da tavsiye etmeyen pediatristler de var.Kültürünüze ve bebeğinizin durumuna nazaran karar verebilirsiniz. Siz karar verseniz bile bebeğiniz kundaktan hoşlanmayabilir.
Kundaklamaya karar verirseniz çok sıkı olmayan ve bebeğinize küçük – dar gelmeyecek bir kundak tercih edin. İlerde bıraktırmanın kolaylaşması için yani muhtemel bağımlılığı engellemek için yalnızca uyku vaktinde yahut sakinleştirmeye çalışırken sarabilir öteki samanlarda hür bırakabilirsiniz.
Bebek dönme beceresi geliştirdiğinde kundaklamayı bırakmanız gerekir zira elleri kundakla bağlı bir bebek yüzüstü döndüğünde tekrar geri dönemez.
Kundak bıraktırma vakti geldiğinde The Ladder Technique ile kundağın aşılması birinci gün kundağı biraz gevşek bağlayın ikinci gün sağ elini çıkarın, üçüncü gün sağ elini kundakta bırakıp sol elini çıkarın dördüncü gün iki elini de çıkarın beşinci gün kundaktan çıkarın
Emzik
Bebekler emme reflexi ile doğar veözellikle yenidoğan bebeklerde bebeğin emme refleksini tatmin etmesi açısından emzik kullanımı tavsiye ediliyor..Ayrıca emzik,bebek mevti sendromu “SIDS” durumuna karşı tavsiye edilen güvenlik önemlerden biridir.
Emzik kullanımında dikkat edilmesi gereken en kıymetli şey kullanıma başlama ve bıraktırma devirleridir.Bebek doğar doğmaz emzik sunulması göğüs reddi risiki oluşturabilir. Bu nedenlebebeğe emme alışkanlığını oturtması için bir hafta üzere bir vakit verip daha sonra emzik verilmelidir.
Bebek emmek istemiyorsa farklı çeşitte emzikler denenebilir hiçbir formda ilgisini çekmiyorsa annenin ısrar etmesine gerek yoktur.Pekmeze yahut şekere bulama üzere uygulamalardan kaçınılmalıdır. Zira birinci altı ay, ufak ölçüler da olsabebeğe anne sütü yahut formül mama dışında hiçbir şey yedirilmemeli.
Benim takip ettiğim uzmanlar Tracy Hogg ve Harvey Karp için emzik çok önemsenen bir rahatlama ve uykuya geçiş aracıdır. Harvey’in 5S’si ve Tracy Hogg’un 4S’si ortasında yer alıyor.
Bebeğinize uykuya geçişi sırasında emzik sunabilirsiniz fakat uyuduktan sonra ağzından düşüyorsa tekrar vermek için uğraşmayın.Uyutmadan evvel emziriyorsanız karnı doyduktan sonra kucağınızdayken göğüsten ayırıp emzik vererek yarı uyanık halde yatağa yatırabilirsiniz.
Emzik kullanımın 5-8.aylar ortasında kademeli olarak bıraktırmak gerekir.En fazla 3-4 yaşına kadar kullanımı tavsiye ediliyor sonrasında çocuğun ağız ve diş yapısını olumsuz etkileyebileceğine dair uzman görüşleri var.
Bebeği Sallama
Harvey’in 5S’sinde sallama var. Tabi bizim kültürdeki üzere ayakta sallama yahut beşikte süratli hızlı sallama değil kolda hafif hafif sallama halinde. Bu biçimde sallama bebeğin anne karnında hissettiği minik sarsılmalara benziyor ve bebeği rahatlatıyor. Kolik ve gaz sancılarına da uygun geliyor.
Beyaz Gürültü ve Ninni
Anne karnındaki fetüs 15 haftalık olunca işitme duyusu gelişmeye başlar. Duyduğu annenin; kan sirkülasyonu, kalp atışı, sindirim sistemi üzere işlevlerinin sesi ve dışarıdan duyduğu ritmik mırıltılar. Anne sesini de mırıltı formunda duyuyor ve doğana kadar aşinalık kazanıyor.Harvey Karp’ın yazdığına nazaran duyduğu sesler elektrikli süpürge sesinden daha gürültülü bir ortamdan dünyaya geliyor yani anne karnı sandığımız üzere sessiz sakin bir ortam değil.
Yapılan çalışmalar bu seslerin “beyaz gürültü” denen seslere benzediği ve bebeklerin dünyaya geldikten sonra kendisine tanıdık gelen bu tıp sesleri duyduğunda sakinleştiğini kanıtlıyor.
Pekala nedir bu beyaz gürültü? Fön makinesi, elektrikli süpürge, akan su, otomobilde giderken duyulan sesler, çamaşır makinesi çalışma sesi.
Bebeğinizi sakinleştirmek için bu sesleri direk olarak dinletebileceğiniz üzere internetten açıp dinletebilirsiniz. Son vakitlerde beyaz gürültü applerinin sayısı da arttı.Telefonunuza indirip dinletebilirsiniz.
Her şeyde olduğu üzere tekrar anne kendisi hiçbir şeye gereksinim duymadan bebeğinin kucağına “şşşş” yahut “eee, eee, ee” diye fısıldadığında en tesirli beyaz gürültüyü dinletmiş olacaksınız!En âlâ beyaz gürültü ninnidir diyebiliriz 🙂
