Küresel piyasalarda, yüksek enflasyonist ortamda merkez bankalarının “şahin” adımlarının devam edeceği beklentileri ve bu paralelde artan resesyon telaşları ile yeni haftanın da dalgalı seyirle başladığı görülürken, bugün yurt içinde enflasyon, yurt dışında ise imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) dataları takip edilecek.
Küresel çapta açıklanan bilgiler enflasyonist baskıların sürdüğüne işaret ederken, merkez bankası yetkililerinin kelamla yönlendirmeleri agresif faiz artırımlarının gelecek devirde de devam edeceği beklentilerini güçlendiriyor.
Bu durum global çapta dolara olan talebin artmasını beraberinde getirirken, hisse ve tahvil piyasalarında dalgalanmalar sürüyor.
ABD Merkez Bankası ( Fed ) Lider Yardımcısı Lael Brainard, cuma günü yaptığı açıklamada, enflasyonun yüzde 2 gayesine düşürülmesi için para siyasetinin bir müddet kısıtlayıcı olması gerektiğini belirterek, “Para siyaseti sıkılaşmasında erken geri çekilmekten kaçınmaya kararlıyız. ABD ve yurt dışında enflasyon çok yüksek ve ek enflasyonist şok riski göz arkası edilemez.” dedi.
San Francisco Fed Lideri Mary Daly de ek faiz artışlarının gerekli fakat ne kadar ileri gidileceğinin bilgilere bağlı olduğunu vurgulayarak, en büyük önceliklerinin enflasyonu düşürmek olduğunu, iktisadın şu anda bir resesyonun eşiğinde bulunmadığını söyledi.
Richmond Fed Lideri Thomas Barkin ise Fed’in para siyaseti sıkılaşmasının enflasyon düşene kadar süreceğini tabir ederek, “Dolar çok güçlü lakin bu şok edici değil. Ekonomimiz, birtakım yabancı iktisatların daha zayıf göründüğü yerlerde gücünü korudu.” değerlendirmesinde bulundu.
Makroekonomik data tarafında, ABD’de cuma günü Fed’in enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı çekirdek şahsî tüketim harcamaları fiyat endeksi, ağustosta yüzde 0,6 artışla beklentileri aştı.
Enflasyonda yükselişin sürdüğüne işaret eden datalar ve Fed yetkililerinin “şahin” açıklamaları ile New York borsası cuma günü de satıcılı seyretti. Dow Jones ve S&P 500 endeksi yüzde 1,51, Nasdaq endeksi yüzde 1,71 paha kaybederken, endekslerin geçen haftaki kayıpları ortalama yüzde 2,8’i buldu. Dolar endeksi geçen hafta yüzde 0,8 kıymet kaybıyla 112,2’den kapanmasının akabinde yeni haftanın başlangıcında yatay seyrediyor. ABD endeks vadeli kontratlar yeni güne de düşüşle başladı.
Avrupa tarafında cuma günü açıklanan bilgilere nazaran, eylülde yıllık enflasyon Avro Bölgesi’nde yüzde 10 ile tüm vakitlerin en yüksek düzeyine çıktı. Bu gelişme sonrası Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) ekim ayı toplantısında siyaset faizini 75 baz puan artıracağı ve yıl sonunda yüzde 3’ün üzerine çıkaracağı fiyatlanmaya başladı. İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) faiz artırımına ait beklentiler ise 100 baz puana yükseldi.
Bu gelişmeye rağmen tesirini artıran reaksiyon alımlarıyla cuma günü Avrupa borsalarında yükseliş yaşandı ve Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 1,16, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,51 ve İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,18 paha kazandı. Endeksler geçen hafta genelinde ise yüzde 1’in üzerinde kıymet kaybetti.
Asya tarafında Çin ve Güney Kore piyasalarının resmi tatil hasebiyle kapalı olmasıyla yeni haftanın düşük süreç hacmiyle başladığı görülüyor. Japonya’da bugün açıklanan datalara nazaran, imalat sanayi PMI eylülde 0,2 puanlık düşüşle 50,8’e gerilese de genişleme bölgesinde kalmaya devam etti. Ülkede büyük imalatçıların itimadını yansıtan Tankan endeksi de 3. çeyrekte 8’e gerileyerek beklentilerin altında kaldı.
Japon yenindeki zayıflama da devam ederken, dolar/yen paritesinin 145,2’yi test etmesinin akabinde Japonya Maliye Bakanı Suzuki Şuniçi hükümetin sert döviz hareketlerini önlemek için “kararlı adımlar” atacağını söyledi. Yene son müdahalenin “spekülatörlere ihtar niteliğinde” olduğunu belirten Suniçi, muhtemel istikrarsız yen hareketlerine karşı yine “kararlılığa” hazır olduklarını bildirdi.
Bu gelişmelerle Asya borsalarında karışık bir seyir izlenirken, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,8 artışla, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,3 ve Hindistan’da Sensex endeksi yüzde 0,9 düşüşle seyrediyor.
Öte yandan OPEC+’nın bu hafta günlük petrol üretimini 1 milyon varil yahut üzerinde kısabileceği haberlerinin akabinde Brent petrolün varil fiyatı yüzde 3 bedel kazanarak 87,6 dolara kadar yükseldi.
Yurt içinde, geçen hafta cuma günü yükseliş eğiminde hareket eden BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,05 artışla 3.179,99 puandan tamamladı. Endeks, geçen haftanın tamamında ise global çapta düşük seyreden risk iştahının tesiriyle yüzde 3,1 geriledi. Dolar/TL, geçen hafta yüzde 0,5 artışla 18,5020’den kapanmasının akabinde bugün bankalararası piyasanın açılışında 18,5520’den süreç görüyor.
Analistler, yüksek enflasyon ve faiz ortamının global iktisatta toparlanmayı geciktireceği beklentilerinin güçlendiğini belirterek, bu durumun yatırımcı risk iştahının düşük seyretmesine neden olduğunu söyledi.
Piyasalarda dalgalanmanın bir süre daha sürebileceğine işaret eden analistler, bugün data gündeminde yurt içinde enflasyon, yurt dışında imalat sanayi PMI datalarının öne çıktığını kaydetti.
Analistler, bugün ayrıyeten kapalı oturumda gerçekleştirilecek ve sistemli olarak yapılan Fed’in idare heyeti toplantısına dair mümkün açıklamaların da yatırımcıların odağında bulunduğunu tabir ederek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 3.100 puanın dayanak, 3.220 ve 3.250 düzeylerinin direnç olarak izleneceğini bildirdi.
AA Finans’ın anketine nazaran, ekonomistler eylül ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 3,53 artmasını bekliyor. Ekonomistlerin beklentilerinin ortalamasına nazaran bir evvelki ay yüzde 80,21 olan yıllık enflasyonun yüzde 84,26’ya yükseleceği hesaplanıyor.
Piyasalarda bugün takip edilecek datalar şöyle:
10.00 Türkiye, eylül ayı ISO imalat PMI
10.00 Türkiye, eylül ayı TÜFE ve Yurt içi ÜFE
10.55 Almanya, eylül ayı imalat PMI
11.00 Avro Bölgesi, eylül ayı imalat PMI
11.30 İngiltere, eylül ayı imalat PMI
16.45 ABD, eylül ayı imalat PMI
17.00 ABD, ağustos ayı inşaat harcamaları
17.00 ABD, eylül ayı ISM imalat PMI
