Batı müziğine ilişkin bir çeşit olan valsin, Türk müziği tarihinde örnekleri olduğunu biliyor muydunuz? Keman virtüözü Cihat Aşkın, müzik tarihimizdeki valsleri bugüne ulaştırıyor. Aşkın, Dede Efendi’nin Gülnihal’i başta olmak üzere, İsmail Hakkı, Muhlis Sabahaddin üzere değerli isimlerin yapıtlarını Osmanlı›dan Yeşilçam sinemalara uzanan besteleri “Türk Valsleri” albümünde buluşturdu. Albümün konseri ise 15 Şubat akşamı Kuvvetli PSM Turkcell Sahnesi’nde gerçekleşecek.
* Türk Valsleri albüm projesi nasıl doğdu?
Bütün dünyada cümbüşe yönelik etkinliklerde kesinlikle vals çalınır. Fakat bunlar çoklukla Viyana valsleridir. Bilhassa Johann Strauss’un meşhur Mavi Tuna eseri… Lakin bizim müziğimizde de vals niteliğinde eserler Dede Efendi’den sonra 200 yıldır kullanılmıştır. Dede Efendi birinci kere bu formu geliştirerek sarayda gelişmeye ve revaçta tutulmaya başlanan İtalyan müziğine bir karşılık vermek istemiş ve bir çırpıda ‘Yine Bir Gülnihal’ isimli yapıtı bestelemiştir. Bu bir valstir. Demek ki bizim kültürümüzde de vals var ve bestekarlar 200 yıldır vals bestelemişler. Biz kendi kültürümüzde yarattığımız yapıtları dünyaya niye mâl etmeyelim?
* Dede Efendi’nin Gülnihal’inin bir vals olduğunu biliyoruz lakin diğler besteler hakkında pek bilgimiz yok üzere… Albümde neler var?
İlk Türk Valsi olan Dede Efendi’nin ‘Yine Bir Gülnihal’ isimli yapıtı ile başlıyoruz. Bunun yanı sıra İsmail Hakkı Beyefendi ve Muhlis Sabahaddin Beyefendi üzere romantik bestekarlar var. Tabi ki unutulmazlar ortasında Refik Fersan, Arif Sami Toker ve Erol Sayan var. Neveser Kökdeş 20. yüzyılın birinci yarısında yaşamış bayan bestekarımız ve Muhlis Sabahaddin Bey’in de kardeşi. Onun iki hoş yapıtı var. ‘Bekledim de gelmedin’ Yesari Asım Arsoy’dan bir klasik. Özdemir Erdoğan ve Sezen Aksu’nun besteleri de artık toplumumuza mâl olmuş melodileriyle herkes tarafından bilinen eserler.
* Valslerin Türkiye tarihindeki tarihî süreci nasıl ilerliyor?
Klasik üslupta değerli eserler vermesine karşın, Dede Efendi yenilikçidir. Mevlevi ayinleri dışında, besteler ve daha hafif eserler de bestelemiştir. Gülnihal, bir çok batı valsini gölgede bırakacak derecede yenilikçi ve daha uygunudur. Dede Efendi’den sonra süratle yayılmaya başlayan bu formda kimi yapıtları Zekai Dede ve Hacı Arif beyefendi de bestelemiştir. Osmanlı’nın son periyodunda Hacı Emin Efendi’de bu stilde besteler yapmıştır. Yeşilçam sinemalarının unutulmazları ortasına giren valsler, bilhassa Erol Sayan’ın yazmış olduğu eserler var.
DEĞERLERİMİZİ SAKLIYORUZ
* Bu albümün müzikseverlere kelamı ne olur?
Türk Valsleri bir dünya markası olacaktır. Bugüne kadar bu yapıtları dünyaya tanıtamamamızın nedeni büsbütün tanıtım eksikliğinden kaynaklanıyor. Biz kendi kıymetlerimizi kendimize saklamayı seviyoruz. Halbuki onları tüm dünyada sergileyebilecek güce ve kaynağa sahibiz. Bu albümle artık kendi kıymetlerimizi küçümsemekten ve saklamaktan vazgeçeceğiz.?
* Türk valslerinin Batı’daki örneklerinden farkı neler?
Farklı olarak, müzik ve hüzün var. Yani vals formu müzik olarak kullanılmış. Bununla birlikte, tek tük enstrümantal eserler yazılmış ancak çoklukla Türk müziğindeki vals müzik, romantizm ve aşkla bütünleşmiştir.
