TÜRK TORAKS Derneği ‘Cumhuriyet’in 100. Yılında Tek Nefesle’ mottosuyla düzenlediği 26’ncı kongresinde akciğer sıhhatine dikkat çekti. Zelzele felaketi nedeniyle ortaya çıkabilecek meselelere değinen Prof. Dr. Nurdan Köktürk, “Belki ileride 30 sene sonra mezotelyoma kriziyle karşı karşıya kalacağız. Zira halk çok fazla asbeste maruz kaldı. Aşikâr bir müddet sonra bu hastalıkları görmeye başlayabiliriz. O nedenle sarsıntı bölgelerindeki enkazları kaldırırken azamî tedbir alınması lazım” dedi.
Türk TORAKS Derneği, 26’ncı konferansını ‘Cumhuriyet’in 100. Yılında Tek Nefesle’ mottosuyla düzenledi. Antalya’nın Belek ilçesindeki 5 yıldızlı bir otelde gerçekleşen konferansa 1100 iştirakçi ve 300 konuşmacı yer aldı. 134 farklı oturumda gerçekleşen konferansta 33 bildiri oturumunda Türkiye’de üretilen bilimsel araştırmalar konuşuldu. Panel oturumlarında ise dünya bilgilerinin paylaşıldığı konferansta toplamda 650 bildiri tartışıldı. Kongre kapsamında Naci Görür’ün de konuşmacı olarak yer aldığı ‘Deprem ve Akciğer Sağlığı’ oturumda ise birçok kıymetli araştırma ve mevzunun dikkat çeken sonuçları da paylaşıldı. Kongre kapsamında halk sıhhati ile ilgili araştırmalar, çalışmalar ve bilgiler uzmanlar tarafından değerlendirildi.
’30 SENE SONRA MEZOTELYOMA KRİZİYLE KARŞI KARŞIYA KALACAĞIZ’
Türk Toraks Derneği 2. Lider Yardımcısı Prof. Nurdan Köktürk, kongre ile ilgili ayrıntıları paylaştı. Kongrede izlenen araştırmaların toplumu ilgilendiren, deneysel çalışmalarla sonuçlanan bilimsel projelerin yer aldığını belirten Köktürk, ülkenin akciğer sıkıntılarını ortaya koymak olduğunu, tütün bağımlılığı, tütün kullanımı, elektronik sigara kullanımı, iklim sıkıntısına bağlı olarak hava kirliliği üzere problemlere değindiklerini anlattı. Prof. Dr. Nurdan Köktürk, “Covid yaşadık. Tahminen önümüzde yeni pandemiler var. Zelzele yaşadık önümüzde bununla ilgili olarak akciğer sıhhatini etkileyen sıkıntılar var. İleride 30 sene sonra mezotelyoma kriziyle karşı karşıya kalabiliriz. Zira halk çok fazla asbeste maruz kaldı.” dedi.
ENKAZ KALDIRILIRKEN AZAMÎ TEDBİR ALINMALI
Mezotelyoma, asbest denilen malzemeye maruz kalan şahısların 20-30 yıl sonra akciğer zarının bir formda kalınlaşarak tümöral oluşumlarla akciğer zarının kaplanması olduğunu söyleyen Köktürk, “Bu çok makûs gidişli bir kanser tipi. Bunu şu an görmeyiz lakin yıllar gerekiyor oluşması için. Aşikâr bir mühlet sonra bunları görmeye başlayabiliriz. O nedenle sarsıntı bölgelerindeki enkazları kaldırırken azamî tedbir alınması gerekir. Asbest kaldırımıyla ilgili kılavuzlar var. Bunların uygulanması, enkazlar taşınırken üstlerinin kapatılması, tekrar tozlanmasının önlenmesi gerekir. O bölgede ölçüm yapılmalı. Biz ufak ufak başladık lakin bu yalnızca bizim gayretimizle olabilecek bir şey değil. Ulusal siyasetlerle olabilecek bir şey. Bakanlığın orayı elle sarıp sarmalayıp, bu işi çözmesi gerekiyor. Zira bu çok değerli bir sorun. Biz toplu halde hareket etmenin ve ulusal siyasetlerin oluşturulmasının çok değerli olduğunu vurgulamak istiyoruz” diye konuştu.
TÜTÜN ESERLERİ ÇOCUKLARIN GÖZ HİZASINA KADAR İNDİ
Türk Toraks Derneği’nin kurucularından Prof. Dr. Elif Dağlı, kongrede sigara satış noktalarındaki ihlaller hakkında bilgi verdi. Sigara satışının artması durumunda tüketimin de artığını, bu doğrultuda hastalıkların da artığını belirten Dağlı, sigara satış noktalarının son derece az sayıda, kısıtlı ve kontrollü olması gerektiğini vurguladı. Türkiye’de 2008’de çıkan kanun yeterince, satış noktalarında reklam ögelerinin bulunmaması gerektiğini hatırlatan Prof. Dr. Elif Dağlı, “Sigaraların işletmenin dışından görülmemesi, tek bir yerde sergileniyor olması ve işletmede 18 yaşının altındakilere satışı yasaktır evrakının bulunması gerekiyor. Bunun dışında da Türkiye’de ruhsatlandırılmayan, yasal olmayan tütünlerin de satılmaması gerekiyor. 2015 yılından beri özel bir metot kullanarak, İstanbul’da ticaretin ağır olduğu 4 ilçenin birebir bölgelerini çizerek geziyoruz ve onları raporluyoruz. 2015 ile 2022 ortasında bu işletmelerde görülen ihlalleri izledik. Sonunda gördük ki, sigara satış noktalarındaki reklam ihlalleri giderek arttı ve bu sene tavan yapmış bir durumda. 18 yaşının altındakilere satışı yasaktır levhalarının hepsinin kalktığını, yasal olmayan eserlerin rafların üzerinde yer aldığını gözlemledik. Bunların içerisinde kaçak sigaraların, elektronik sigaraların, pufbarların, nikotin yüzeyi yüksek unsurların alenen sergilendiğini görüyoruz. Satış raflarının çocukların göz hizalarının üzerinde olması lazım. Çocukların içeriye girdiğinde şeker ve çikolataların yanında sigara görmemesi gerekir ancak bu 2020 yılından beri büsbütün kaldırıldı. İşletmelerin yüzde 96’sında sigaralar çocukların göz hizalarında sergileniyor. Bu bütün maddelerin ihlalidir. Sigara ve tütün eserleri, elektronik sigaralar akciğere en fazla ziyan veren eserlerdir. Buna çok süratli bir biçimde dur demek lazım” dedi.
ERİŞİM KOLAYLIĞINA TEPKİ
Pufbar olarak bilinen tek kullanımlık elektronik sigaralara değinen Dr. Pınar Bostan ise satışının yasak olduğunu ama genç ve çocukların pufbarlara olan erişiminin kolay olduğunu anlattı. Bu eserleri internette arama motorunda aratıp, e ticaret sitelerinin içeriklerini incelediklerini anlatan Bostan, “Pufbar satışı yapan 65 e-ticaret sitesine ulaştık. 40’a yakın pufbar markası pazarlanmaktaydı. 750’ye yakın aroma ve çeşit vardı. Hepsi farklı imgelerde rengarenk, farklı aromalarda pufbarlar. Aslında satın alması çok kolay. Cazip kılabilecek kampanyalar sunuyorlar. Yüzde 65’inde daha sağlıklı olduğu vurgusu var. 65 site içerisinde yalnızca 4 adedinde 18 yaş uyarısı vardı. Onlarda da 18 yaşının üzerinde olduğunuzu yalnızca sanal olarak belirtmeniz kâfi. Erişim çok kolay. Genç ve çocuklar için yüksek nikotin bağımlılığı açısından giriş kapısı olan bu eserlerin ömürüz gereği satışının ve pazarlamasının muhakkak yasak olmasını ve kontrolün yapılıp bu e-ticaret sitelerinin kapatılmasını talep ediyoruz. Satış noktalarında da bu eserleri görmek mümkün. Çocukların göz hizasında şekerler ve çikolatalarla rengarenk bir formda sunulmakta. Hepsinin yasağa uygun bir formda satış ve pazarlanmasının engellenmesi ve sıkı kontrol yapılmasını talep ediyoruz” diye konuştu.
