Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılının birinci çeyrek büyüme sayılarını açıkladı. Kurum tarafından açıklanan ocak-mart devrini kapsayan gayrisafi yurt içi hasıla datalarına nazaran Türkiye iktisadı yüzde 4 büyüdü. AA Finans Büyüme Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, yılın birinci çeyreğinde Türkiye iktisadının yüzde 3,74 büyüyeceğini öngörmüştü.
HİZMET FAALİYETLERİ YÜZDE 12,4 ARTTI
GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2023 yılı birinci çeyreğinde bir evvelki yıla nazaran zincirlenmiş hacim endeksi olarak; hizmetler %12,4, mesleksel, idari ve dayanak hizmet faaliyetleri %12,0, finans ve sigorta faaliyetleri %11,2, bilgi ve bağlantı faaliyetleri %8,1, öbür hizmet faaliyetleri %7,8, inşaat %5,1, kamu idaresi, eğitim, insan sıhhati ve toplumsal hizmet faaliyetleri %3,6 ve gayrimenkul faaliyetleri %1,4 arttı. Tarım bölümü %3,8, sanayi ise %0,7 azaldı.
Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir evvelki çeyreğe nazaran %0,3 arttı. Takvim tesirinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2023 yılı birinci çeyreğinde bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran %3,8 arttı.
GSHY’NİN BİRİNCİ ÇEYREK PAHASI 245 MİLYAR 454 MİLYON
Üretim formülüyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla iddiası, 2023 yılının birinci çeyreğinde cari fiyatlarla bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine nazaran %84,4 artarak 4 trilyon 631 milyar 792 milyon TL oldu. GSYH’nin birinci çeyrek bedeli cari fiyatlarla ABD doları bazında 245 milyar 464 milyon olarak gerçekleşti.
HANEHALKI NİHA TÜKETİM HARCAMALARI YÜZDE 16,2 ARTI
Yerleşik hanehalklarının son tüketim harcamaları 2023 yılının birinci çeyreğinde bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran zincirlenmiş hacim endeksi olarak %16,2 arttı. Devletin son tüketim harcamaları %5,3, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise %4,9 arttı.
MAL VE HİZMET İTHALATI YÜZDE 14,4 ARTTI
Mal ve hizmet ithalatı, 2023 yılının birinci çeyreğinde bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran zincirlenmiş hacim endeksi olarak %14,4 artarken ihracatı %0,3 azaldı.
İŞGÜCÜ ÖDEMELERİ YÜZDE 126,1 ARTTI
İşgücü ödemeleri, 2023 yılının birinci çeyreğinde bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran %126,1 arttı. Net işletme artığı/karma gelir %48,7 arttı.
İşgücü ödemelerinin Gayrisafi Katma Kıymet içerisindeki hissesi %38,0 oldu
İŞGÜCÜ ÖDEMELERİNİN GAYRİSAFİ KATMA BEDEL İÇERİSİNDEKİ HİSSESİ YÜZDE 38
İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Paha içerisindeki hissesi geçen yılın birinci çeyreğinde %31,1 iken, bu oran 2023 yılında %38,0 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin hissesi ise geçen yılın birinci çeyreğinde %47,6 iken, 2023 yılı birinci çeyreğinde %38,2 oldu.
İşgücü ödemelerinin GSYH’ye oranla daha süratli artmasının yanı sıra, Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nun Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili düzenlemelerinin yürürlüğe girmesiyle birlikte, kıdem tazminatı ödemelerinin kıymetli ölçüde artış göstermesi, işgücü ödemelerinin katma kıymet içerisindeki hissesini arttırmıştır. EYT düzenlemesinin tesiri hariç bırakıldığında, işgücü ödemelerinin Gayrisafi Katma Bedel içerisindeki hissesinin yaklaşık %33,5 olacağı varsayım edilmiştir.
