Sömürge ve Para Hengame Pranga’nın muharriri R. Levent Işık: İslam dünyasında liderliği Türkiye üstlenmeli

Sizi biraz tanıyarak başlayalım? Kimdir R. Levent Işık? Birkaç cümleyle kendinizden bahseder misiniz?

1988 İstanbul doğumluyum. Balkanlar’dan göç eden bir ailenin üç erkek çocuğunun ortancasıyım. 2006 yılında Beşiktaş Atatürk Anadolu Lisesi’nden, 2011 yılında da Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kamu İdaresi kısmından mezun oldum. Birebir yıl bir iştirak bankasında müfettiş yardımcısı unvanıyla özel kesimde iş hayatına başladım. 2018 yılında birinci kitabım olan Sömürge, 2019’da da Para Hengame Pranga isimli çalışmam yayınlandı. Sanırım bunlar giriş için kâfi.

Hemen çalışmalarınızla devam edelim. Sömürge’den biraz bahseder misiniz? Nedir öyküsü kitabın?

Sömürge, faize dayalı ekonomik sistemin eleştirisini yapan, onun ortaya çıkardığı dünya nizamına bağlı olarak oluşan çağdaş sömürgeciliğin tanımını ortaya koyan bir çalışma. Bu sistemin yıkılmadığı sürece insanlığın asla huzur bulamayacağını anlatıyor. Sistemin en az dört yüz yıllık bir alt yapısının var olduğunu işaret ediyor. Tüm kurgunun emeğin ve maneviyatın sömürüsü üzerine bina edildiğini tarihi ispatlarıyla ortaya koyuyor ve alternatif bir ekonomik sistemin teklifini sunuyor. Bunun da lakin İslam dünyasında oluşacak bir işbirliği ile var olabileceğini, liderliğinin de Türkiye tarafından üstlenilmesi gerektiğini münasebetleriyle birlikte açıklıyor.

Bu açıklamadan anlaşıldığı kadarıyla Antikapitalist İslamcılık bakış açısıyla hazırlanmışa benziyor. Bu tabir uygun olur mu?

Sanmıyorum. Birincisi her türlü sınıflama bu kitabın tabiatına terstir. Zati ben de şahsen sınıflamalardan her vakit kaçınırım. Hele ki bahis İslam ve Müslüman sözleri etrafında gelişiyorsa, bence bu iki sözün başına hiçbir sıfat gelmemelidir. Bu iki söz zati her şeyiyle tamdır, kusursuzdur.

Pekâlâ, içerikten sonra artık de kıssaya gelelim, sizi bankacıyken bir de müellif haline getiren bu kitabın kıssasından bahseder misiniz? Nasıl başladı yazımı?

Yazar sıfatını taşımak zordur. Bu nedenle ben bu sıfatı kabul etmiyorum. Muharrir dediğiniz kişi tüm hayatıyla yazdıklarının yürüyen temsilcisi olmalı. Ne yazık ki benim kitaplarımda işaret ettiğim gaye-i hayalleri temsil edecek derecede ne karizmatik bir gücüm var ne de uygun bir tesir alanım. Şimdi stajyer sayılım müelliflik konusunda.

Hikâye kısmına gelince, daima halde karşılaştığım birtakım sorular ve önyargılı cümleler beni kitabı yazmaya adeta zorladı. Bizim milletimiz asırlarca hüsn-ü zan’ı ile meşhurken ne yazık ki son çeyrek asırda, yaşanan içtimai olaylar sebebiyle bugün adeta her sıkıntıya su-i zan ile bakar hale gelmiş durumda.

Sürekli olarak bana “Ne farkı var iştirak bankasıyla öteki bankaların?” biçiminde sorular sorulduktan sonra karşılığı hiç dinlemeden ya da kitaplara sığmaz derecede derinlik isteyen bu mevzulara dinlediklerinin üzerine biraz konsantre olup araştırma yapmak yerine açıklamaların daha ikinci cümlesinde sıkılıp “Aman… Hepiniz aynısınız işte!” minvalinde yorumlar yapan eşim, dostum, arkadaşım, tanıdıklarım yazdırdı aslında bu kitabı.

Çünkü sordukları sorunun gerçek halde açıklanması için karşılık verenin hem iktisat hem de fıkıh alanında önemli manada bilgi sahibi olması gerekmektedir. Bu iki büyük ilim alanına hakkıyla sahip olmak büyük emek ister. Ben bahsi geçen alanlarda tanımı yapılan bu türlü bir ilim derinliğine sahip değilim. Ülkemizde ve dünyada bu iki alana hakim, direkt soru karşılık formunda bahsi geçen soruya ve devamında gelmesi olası sorulara yanıt verebilecek insan sayısı da sonludur. Ancak genel çizgileriyle “Ne farkı var sizin bankalarınızla öteki bankaların?” sorusuna birkaç cümleyle değil lakin bir kitapla, gereken genel bilgiler derlenerek karşılık vermek mümkün olduğundan bu sorunun muhatabı olabilecek nitelikteki âlimlerin çalışmalarından ilgili alıntılarla çalışmamı, kanaatlerimle değil deliller çerçevesinde oluşturdum. Aslında “Ne farkı var?” sorusuna bir karşılık için başlamıştı çalışmam. Ancak derinleştikçe hakim ortodoks iktisat sisteminin insanlığı maddi ve manevi manada nasıl sömürdüğünün, neden yıkılması gerektiğinin, nasıl ve kimin liderliğinde gerçekleştirilebileceğinin tanımı haline geldi.

Para Arbede Pranga… Onun hakkında neler diyeceksiniz?

Bir manada Sömürge’nin devamıdır. Sömürgedeki teknik bilgilerin daha doğal söz edilişidir. Sömürge içindeki alıntılar ve ispatlarla yarı akademik bir çalışma hüviyetinde bir kitap. Para Arbede Pranga ise Sömürge’nin farklı bir pencereden, samimi bir lisanla ve kimi yeni mevzularla harmanlanmış versiyonudur diye biliriz.

Kitaplarda siyasi bir bildiri emeliniz var mıydı?

Hayır. Ben çok geniş bir perspektiften bakmaya, olayları ispatlarıyla söz etmeye çalıştım. Bir biçimde yazılarımın beslendiği mevzularla ilişiği yadsınamaz olan siyasi olayları her ne kadar yakından takip etmeye çaba etsem de tarafgirlikten hoşlanmam. Ekip bile tutmayan biriyim. Siyasi bir mesajım ya da bu alanda dolaylı bir planım yoktu yazarken. Bu kitaplar iktisatla, tarihle, sosyolojiyle alakalı. İletileri lakin bu alanlara yönelik olabilir.

Fakat büyük kitap satış sitelerinde kitaplarınıza ait yorumları incelediğimizde ağır bir Sünni İslam ve Türk Milliyetçiliği propagandası yapıldığına dair kayıtlar gördük. Bu tezlerle ilgili ne düşünüyorsunuz?

Balkan göçmeni bir ailenin çocuğu olduğumu söylemiştim. Osmanlı İmparatorluğu’nun Türkleştirdiği, İslamlaştırdığı topraklardan gelen bir soydanım. Irki manada Türk Milliyetçiliği yapmam komik olur sanırım. Ama denilmeye çalışılan Türkiye Milliyetçiliği yani kültürel bir milliyetçilikse tarihin her devresine ismini maddi manevi mirasıyla altın harflerle yazdırmış, İslam’ın ve her türlü insani kıymetlerin bin yıl bayraktarlığını yapmış bir milletin kültürel manada milliyetçiliğini yapmakla lakin ve lakin övünürüm. Bu ülkenin her vatandaşı da bunla övünür diye düşünüyorum. Bu türlü tanınmak da beni memnun eder zati.

Sünni İslam propagandası konusuna gelince, ben İslam’ı yalnızca atadan dededen bir miras olarak kabul etmedim. Büyük kitabımız Kur’an-ı Kerim’i okudum ve idrak ettim. Kulluk şuurumda, davranış ve hareketlerimde, yerine getirmeye çalıştığım ibadetlerimde türlü türlü noksanlar, kusurlar, hatta vakit zaman iç dünyamda çağımızın manevi hastalıklarından dolayı şiddetli savrulmalar olsa bile ben kendi irademle Rabbimi ve Kitabımı seçmiş, tanımış, öğrenmiş biriyim. Bu yüzden İslam ile alakalı pahaları savunmam kadar doğal ne olabilir, bilmiyorum.

Sünnilik konusu da şöyle söz edeyim. Az evvel de dediğim üzere ben İslam sözünün başına gelen hiçbir sıfatı, ayracı, tamlamayı kabul etmiyorum. Lakin sonuna gelen kimi sözler var ki benim için çok kıymetli. İslam Dünyası, İslam Devletleri, İslam Coğrafyası gibi… Mezhep sorunları bırakın propagandasını yapmayı hakkında yorum bile yapabileceğim kavramlar değil. O denli derin bir ilmim yok. İbadetini bile tam yapamayan insanların bu hususlara girmemeleri gerektiğini, bizi ayıran birkaç sorunda ayrılığa düşmek yerine bizim yüzlerce olan ortak değerlerimizde birleşmemiz gerektiğini düşünüyorum. Gerisi insanın kendi vicdanına ve aklına kalan hususlardır. Lakin nedense beşerler daima ayrılıklarla farklılıklarla uğraşıyorlar. Kitaplarım da bunu anlatıyor zati. Bizi evvel ayırıyorlar, sonra sömürüyorlar… O yüzden de bahsettiğiniz argümanları ironik buluyorum.

Yeni çalışmalarınız var mı? Yakın vakitte yeni bir kitap mesela?

Roman yazmaya çalışıyorum. Lakin pek başaralı olamıyorum sanırım. Becerebilirsem, içime sinerse onu yayınlamayı planlıyorum.

Konusunu paylaşmanız mümkün mü?

Tabiki. Genç bir gazetecinin kıssasını anlatmaya çalışıyorum. Buhranlı bir hayatı var. Çağımızın manevi sorunları ortasında bocalıyor. Hakikatini arıyor. Bu kadarı kafidir sanırım.

Peki, bu ortalar ne okuyorsunuz? Tavsiye edeceğiniz kitaplar var mı içlerinde?

Eylül ayında Nuri Pakdil’in Biat serisini, Proudhon’dan Mülkiyet Nedir?’i, Stefan Zweig’den Vicdan Zorbalığa Karşı’yı okudum. Şu orta Albert Camus’nun Seyahat Günlükleri’ni okuyorum. Hepsini tavsiye ederim. Hepsi harika kitaplar.

‘Bugüne kadar okuduklarınızdan sizi en çok etkileyen kitap hangisiydi?’ diye sorsam…

Kesinlikle Dostoyevski’nin eşsiz yapıtı Kabahat ve Ceza derim.

Biraz da müzik diyelim… Ne çeşit dinlersiniz? Var mı hayranı olduğunuz bir sanatçı?

Müzik konusunda özel bir zevkim yok. Klişe olacak fakat kulağıma güzel gelen herşeyi dinlerim. Lakin son bir yıldır Yüzyüzeyken Konuşuruz gurubunun müziklerine önemli derecede takıntılı oldum. Çabucak çabucak her gün dinliyorum.

Son sorumuz. Tüm dünyanın okuyacağı bir bildiriniz olsa, ne yazmak isterdiniz?

Sanırım yalnızca birinci buyruğu yazardım: “Oku!”

Keyifli sohbetiniz için çok teşekkür ederiz.

Benim için kendimi tanıtma ismine değerli bir fırsattı. Asıl ben teşekkür ederim.