Savunma endüstrinde Türkiye-Ukrayna paydaşlığı: İki ülke kritik projeleri hayata geçirebilir
Türkiye ve Ukrayna, son yıllarda askeri ve savunma sanayindeki iş birliğini bir üst düzeye çıkardı.
Geçtiğimiz yıl Türkiye’den Bayraktar TB-2 satın alan Ukrayna idaresi, 48 adet SİHA daha alacaklarını açıkladı.
İKİ ÜLKENİN ORTAK PROJELERİ VAR
İki ülkenin projeleri bununa hudutlu değil. Ukrayna, geçtiğimiz günlerde Türkiye’ye S-125 Hava Savunma Füze Sistemi teslim ettiklerini duyurdu.
Ortak kargo uçağı üretilmesi ve hava platformlarında kullanılan motorların ortak geliştirilmesi üzere projeler de masada.
Yeni Şafak’a değerlendirmelerde bulunan Savunma Sanayii Analisti Fatih Mehmet Küçük, Ukrayna’nın sahip olduğu kıymetli altyapılar sayesinde Türkiye için güzel bir partner pozisyonunda olduğunu belirtti ve şöyle devam etti:
Türkiye’nin bilhassa füze, roketler, roket motorları, türlü zırhlı araç motorları, çeşitli uçak dizaynları noktasındaki muhtaçlıklarını karşılaması yahut teknoloji transferi sağlaması için avantajlı bir pozisyonda bulunuyor. Ukrayna’nın elindeki altyapı Türkiye için değerli bir kıymet taşırken Türkiye’nin NATO standartlarındaki üretim ve tasarım deneyimi de Ukrayna için değerli bir kıymet taşıyor.”
İŞ BİRLİĞİNDE GÖRÜNÜM TOZPEMBE DEĞİL
Türkiye ile Ukrayna ortasındaki iş birliğinde görüntünün tozpembe olmadığına dikkat çeken Küçük, “Ukrayna sahip olduğu altyapıya yönelik insan kaynağının kıymetli bir kısmını çeşitli sebeplerden kaybetti. Bu nedenle Ukrayna’nın kâfi know-how paylaşımını yapıp yapamayacağı değerli bir soru işareti doğuruyor. Yeniden insan kaynağı kaybı ve sanayisinin ekonomik problemleri nedeniyle Ukrayna; çeşitli ülkelere teklif ettiği sistemleri taahhüt ettiği düzeyde üretemedi. Ayrıyeten Ukrayna’nın paydaşlık teklif ettiği hususlarda kamuoyuna her vakit yanlışsız bilgiler vermediği biliniyor.” bilgisini paylaştı
AKINCI’NIN MOTORU ORTAK ÜRETİLEBİLİR
Bayraktar tarafından üretilen AKINCI İHA’nın Ukrayna üretimi AI-450T turboporp motor kullandığını söz eden Küçük, “Baykar ve Ivchenko-Progress bu iş birliğinden yola çıkarak ortak motor üretmek hedefiyle Blacksea Shield ortak bir şirket kurdu. Sonuç olarak; bu noktada iki ülke işbirliği için teknik yerde çok hoş potansiyeller olmakla birlikte aşılması gereken de kritik sorunlar yer alıyor. T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ise bu mevzuda potansiyel işbirliklerini dikkatle takip ediyor.” diye konuştu.
UKRAYNA’NIN S-125 BATARYASI TESLİMATI
“Ukrayna, S-125 bataryası teslim ettiklerini açıkladı. Bu nasıl bir sistem? Türkiye’ye ne üzere avantajlar sağlar?” sorusuna karşılık veren Küçük şu değerlendirmeyi yaptı:
“Öncelikle Ukrayna tarafından gelen açıklamada sözün Türk Silahlı Kuvvetleri olarak belirtilmediği ve Türk müşteri dendiğinin altını çizmemiz gerekiyor. Bu da –böyle bir alım gerçekleşmişse- bizim önümüze birden fazla senaryo çıkarıyor:
Bu sistem deneysel maksatla bir projede bilakis mühendislik, deneme yahut test hedefli.
– Türk Silahlı Kuvvetleri’nin hudut ötesindeki ögelerine yönelik hava savunma misyonlarında kullanılmak amaçlı
– Türkiye’nin fiili olarak bulunduğu çeşitli alanlarda farklı dost ögelerin hava savunmasının yapılması amaçlı
Bu noktada şahsen Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bilhassa yurt içinde etkin olarak kendi ögelerine yönelik hava savunma vazifesinde kullanılmak üzere bu sistemi temin ettiğini düşünmüyorum. Bunun en önemli sebebi; 1960’lı yıllarda tasarlanan S-125 Pechora hava savunma sisteminin modernize edilmiş dahi olsa günümüz harp ortamı için gerekli caydırıcılığı ve aktifliği sağlamaktan uzak olması. Ayrıyeten sistemin mimari olarak aktüel TSK hava savunma mimarisi ile uyumlu olmadığı ve eski bir sistemin bu mimariyeentegre edilmek için efor sarf etmenin mantıklı olmadığını da unutmamak gerekiyor.”
GEZGİN FÜZESİNE UKRAYNA MOTORU MU KULLANILACAK?
Ukrayna medyası geçtiğimiz günlerde Gezgin Seyir Füzesi projesinde Ukrayna imali Al-35 turbojet moturunun kullanılacağını öne sürdü. Bu savlara ihtiyatlı yaklaşılması gerektiğini söyleyen Küçük, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Ukrayna’dan Al-35 temini noktasında kıymetlendirme yapmadan evvel motorun performans bedellerine bakmak gerekiyor. Mevzubahis motorun performans bilgilerine yönelik ise sağlam kaynak bulunmuyor. Ayrıyeten daha evvel bu motorun SOM seyir füzesinin yerli motoru geliştirilinceye kadar Fransız TR-40 motoruna alternatif olarak değerlendirildiği de belirtilmişti. Açıkçası Al-35 konusundaki datalar sağlıklı olmadığı için iddialar de sağlıklı olmayacaktır.
Gezgin son derece zımnilik ile yürütülen ve Türkiye’ye stratejik manada çok ileri seviyede caydırıcılık kazandıracak bir proje. Epey uzun menzilli olacağı bedellendirilen Gezgin füzesinin kritikliği açısından yabancı bir motordan güç alması çok muhtemel olmayacaktır. Bu biçim bir mühimmat için yurtdışından motor alınması halinde politik açıdan da çeşitli külfetler doğabileceği, tedarikçi ülkeye yönelik baskılar gelebileceği istikametinde kestirimler çok dayanaksız olmayacaktır. Şahsen şu evrede Gezgin füzesinin yerli bir motor ile ortaya çıkmasını daha muhtemel görüyorum.”
