Rus fizikçiler yarının dünyasına yönelik atılımlar yapmaya devam ediyor. Bilim insanlarının eylül ayında gerçekleştirdikleri bir dizi deneyle elastik dengeli nötrino saçılımının ağır çekirdekler üzerindeki tesirine dayanan bir yaklaşımla yeni iki kademeli emisyon dedektör ile nötrino denetim usulünü güzelleştirmeyi başardı. Yeni dedektörle kozmosun sırlarını keşfetmek için bir adım daha atıldı.
Rus fizikçiler, deneylerde başarılı oldu
Rusya Ulusal Araştırmalar Nükleer Üniversitesinden (NRNU MEPhI) Rus fizikçiler, geçen eylül ayında nükleer reaktörlerin uzaktan izlenmesinin doğruluğunu neredeyse bin kat artıran bir dedektör geliştirmek için bir dizi deney gerçekleştirdi. NRNU MEPhI uzmanları, elastik dengeli nötrino saçılımının ağır çekirdekler üzerindeki tesirine dayanan bir yaklaşıma dayanan yeni iki basamaklı emisyon dedektör ile nötrino denetim sistemini uygunlaştırmayı başardı.
MEPhI takımına nazaran bu araştırma, var olan aygıtlara göre reaktörlere bin kat daha hassas bir nötrino dedektör elde edilmesine imkan sağlarken, nükleer güç santrali reaktörüne benzeyen yüksek hacimli yapılar olan çağdaş nötrino dedektörleri de küçük bir taşınabilir aygıta dönüşebilecek. MEPhI grubu, bu dedektörün birinci testlerini önümüzdeki yıl Kalinin Nükleer Santralinde yapmayı planlıyor.
“Reaktör çekirdeğinin merkezinde neler olup bittiğini anlayabiliriz”
“Bu dedektör, nükleer gücün barışçıl maksatlarla kullanımını garanti altına alacak”
Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Yücel ise yaptığı değerlendirmede, Rus fizikçilerin geliştirdiği dedektörü “inovatif bir buluş” olarak niteledi. Yücel, “Uzaktan nötrino ölçülmesi, dünyanın rastgele bir reaktörünün evvelce belirlenmiş güvenlik ve emniyet kurallarına nazaran çalıştırılıp çalıştırılmadığı bilgisinin elde edilmesine imkan sağlayacaktır. Böylelikle nötrona dayalı çalışan tüm tesislerin hedefi dışında kullanımı, nükleer emniyeti zaafa düşürecek iş ve operasyonlar anlık olarak tespit edilebilir. Bu dedektör, nükleer gücün barışçıl hedeflerle kullanımını garanti altına alacak teknolojik bir gelişme olacaktır.
MEPhI’de yapılacak bu testler yahut ORNL üzere başka yüksek akılı nötron tesislerinde devam eden elastik dengeli nötrino saçılım (ELSC) deneyleri ve yeni tip dedektör geliştirme faaliyetleri, aslında tüm dünya toplumlarının nükleer emniyeti açısından çok önemlidir” sözlerini kullandı.
