Gazetelerde İmam Hatiplere Bakış Araştırması’nın sonuçları açıklandı. 2017 yılından itibaren yapılan araştırmanın üçüncüsü, BAŞKAN Genel Merkezinde düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı.
Anlama ve hakikat anlaşılma çabası
ÖNDER’in 1958 yılından beri imam hatip topluluğuna, gençlere ve gençlerin eğitimine dayanak vermeye çalışan bir dernek olduğunu belirten BAŞKAN Genel Lideri Kamber Çal, bu çalışmanın da bu türlü bir eforun eseri ürünü olduğunu söyledi. 2017 yılından beri sürdürülen çalışmada; medyanın okullara bakışını, hangi hususların haber olduğunu ve haberin sunumundaki üslubu ortaya koymaya çalıştıklarını kaydeden Çal, “Bu hem bir hakikat anlaşılma; manaya ve anlamlandırma daveti hem de bağlantı kopukluklarımızı, eksikliklerimizi ve yanlışlarımızı görme gayretidir” dedi.
Tüm taraflara bildiri var
Eğitim, kültür-sanat ve spor üzerine çalışan bir sivil toplum kuruluşu olarak hem gençlerin eğitiminin daha yeterli olması, hem ortaya çıkan sonuçların daha hoş sunulması hem de eksikliklerin giderilmesini istediklerini belirten Çal, konuşmasını şöyle sürdürdü: Gazetelerde hangi çalışmaların hangi sıklıkla haber olduğuna, bu haberler sunulurken kullanılan üsluba bakıyoruz. Araştırmada son olarak eğitim kurumlarımıza, medyamıza ve sivil toplum kuruluşlarımıza iletiler var elbette. Bu iletileri alıp daha iyiyi ve ideali oluşturabilmek bizim temel gayemiz.
Bir fotoğraf çekme çabası
Araştırma danışmanı Medipol Üniversitesi Bağlantı Fakültesinden Prof. Dr. Ali Büyükaslan, çalışmanın 29 gazetenin taranmasıyla kamuoyundaki imam hatip algının kıymetlendirilmesine yönelik yapıldığını söyledi. Emelin, imam hatip kavramı, kimliği ve olgusunun kamuoyunda nasıl algılandığını test etmek olduğuna dikkat çeken Büyükaslan, “Konu, durumun fotoğrafını çekme hadisesidir. Bu doğrultuda üzerimize düşeni yapmaktır” dedi. 10 başlıkta tasnif edilen çalışma sonucunda, olumlu haberlerin daha çok olduğunu, olumsuz haberlerin de git gide azalmasına karşın hala var olmasının öznel bir bakış açısını gösterdiğini aktardı.
Gerçek olduğu üzere görülsün
İmam hatip okullarının ulusal eğitim sistemi içinde eğitim yapan okullar olduğuna dikkat çeken Büyükaslan, “Bu okullara giden gençlerin, devletin saygın birer vatandaşı olduğunun unutulmaması gerekiyor. Bu çerçevede imam hatiplere yönelik ayrımcı lisan çok da anlaşılır görünmüyor” dedi. Büyükaslan kelamlarını şöyle sürdürdü: Çalışmada mevcut 29 gazeteden; olumlu haber yapanlar çok nadiren olumsuz haber yapmış, olumsuz haber yapanlar da çok ender olumlu haberlere yer vermiştir. Biz, imam hatip gerçeğinin olduğu üzere görülmesinden ve önyargısız sunulmasından yanayız.”
İlkeler göz gerisi ediliyor
Araştırmanın detaylarını paylaşan BAŞKAN Genel Müdür Yardımcısı İslam Şensöz ise, “Araştırma bize pek çok datayı sundu. En dikkat çekenlerden biri; imam hatipler kelam konusu olduğunda medyanın misyonunu yaparken vakit zaman gözetmesi gereken prensipleri göz arkası ettiği ve öznel değerlendirmelerin ön plana çıktığı gerçeğidir. Bu tavır araştırmamızda bir “algı yönetme” metodu olarak karşımıza çıktı” dedi. İmam hatipler kelam konusu olduğunda haberlerin, problemlerin genel olduğu anlayışından uzakta sunulduğunu belirten Şensöz, “Örneğin devamsızlık, başarısızlık yahut beklenenden daha az muvaffakiyet yalnızca imam hatiplere has bir mevzuymuş üzere işlenmektedir. Öte yandan üzülerek belirtmek isteriz ki, birtakım medya kuruluşlarının objektiflikten uzak habercilikleri, kıymetlendirme ve yorumları, kimi muharrirleri ve yorumcuları haberciliğin en temel kurallarını dahi yok sayacak noktaya getirmektedir” sözlerini kullandı.
Haberin ötesinde ilgi
Raporun içeriğine ait açıklama özetle şöyle devam etti: Çalışmamızda dikkat çeken öbür bir bahis da, imam hatip okulları, medya için haber olmanın ötesinde bir ilgiye mazhar olmaktadır. Bu ilgi, haberlerin öznellik barındıran birtakım yargılarla ortaya konmasıyla artan bir devamlılığa dönüşmüştür. Yapılan çalışmada imam hatiplerin hangi noktalarda haberlere mevzu olduğu incelenmiştir. Fakat bundan daha değerlisi bu haberlerin oluşturmaya çalıştığı algı, haberler üzerinde yapılan incelemelerle ortaya konmaya çalışılmıştır. Araştırma geçen yıllarda olduğu üzere bu yıl da daha çok “algı oluşturma” konusu üzerine odaklanmaktadır.
Olumlu haberler fazla
Araştırmaya bahis olan 29 gazetede, imam hatip okulları kelam konusu olduğunda haberlerin, objektif olarak salt haberi verme fikriyle değil daha çok karşısında yahut yanında olma refleksiyle ele alındığı görülmüştür. Çalışma sonucunda 10 farklı kategoride 589 olumlu, 259 olumsuz haber yapıldığı, toplamda ise içerik tahlili gerçekleştirilebilecek 848 haber yapıldığı tespit edilmiştir. Bu haberler ortasında, 159 haberle Sayılar İmtihanlar kategorisi birinci sırada yer almıştır. Bunu sırasıyla Müfredat, Eğitim Sistemi, Bilimsel Muvaffakiyet, Kültür Sanat Aktiflik, Örnek Okul Örnek Öğrenci, Ayrımcı Lisan, Siyasi Polemik ve Spor kategorileri takip etmiştir. En çok haber veren birinci 10 basın kuruluşu; Yeni Akit, Cumhuriyet, Birgün, Star, Hakikat Haber, Milat, Diriliş Postası, Yeni Şafak, Ulusal Gazete ve Üniversal gazetesidir.
Tartışmalar içeriğe dönük
Tabi, araştırmamızda olumlu sonuçlar da karşımıza çıktı. Bunlardan biri imam hatip liselerindeki eğitim sistemi ve müfredatla ilgili haberlerde artış olmuştur. Muvaffakiyet, kültür sanat, toplumsal sorumluluk haberleri de artış göstermiştir. İmam hatip liseleri artık polemikler üzerinden değil, içeriğe dönük tartışılmaya başlanmıştır. Geçen yıllarda azalma gösteren Ayrımcı Lisan ve Siyasi Polemik kategorilerindeki haberler, bu yıl da azalmaya devam etmiştir. Örneğin ayrımcı lisan başlığında, 2018 yılına ait çalışmada 51, bu yıl ise 37 haber raporlandı.
Ötekileştirmeye maruz kalmasınlar
Medyamızın okullara salt bir eğitim kurumu, öğrencilerimize ülkenin gençleri ve çocukları olarak hassasiyetle yaklaşması, gençlerimizin ötekileştirme ve ayrımcı lisana maruz kalmaması en büyük isteğimiz ve davetimizdir. İmam hatip okullarının ulusal eğitim sistemi içerisinde yer alan okullar olduğu gerçeğinden hareketle imam hatip okulları ve bu okullarda eğitim alan gençlerimiz ile ilgili haberler objektif ve önyargısız olarak sunulmalıdır. Gençlerimizin ulusal ve memleketler arası çapta girdikleri yarışlarda gösterdikleri başarılarla gündeme gelmesi, bu okullara ve öğrencilerine hak ettikleri ilgiyi göstermek açısından kıymetlidir.
Başarısı-başarısızlık algısı
İmam hatipler kelam konusu olduğunda hem liseye hem de üniversiteye giriş imtihanlarında kesinlikle bir tartışma yaşanır. Gerçek ne pekala, bunu size sayılarla sunmak isterim: Geçen yılın YKS imtihanında imam hatiplerden yüzde 36,01 oranla toplam 87 bin 650 öğrenci üniversitelere yerleşti. Tüm liselerin ortalaması alındığında ise oran 35,76 olarak gerçekleşti. Yani imam hatipler genel ortalamanın bile üzerinde bir muvaffakiyet yakaladı. YKS’ye giren imam hatip lisesi öğrencilerden 23’ü birinci 100’de, 168’i de birinci 1000 içinde yer alarak önde gelen üniversitelerin beğenilen kısımlarına yerleşti. Bu sayı 2020’de birinci yüzde 19, birinci binde 214 kişi olarak gerçekleşti.
Gelişimi de sorun
Bugün imam hatipler, 8 farklı uzmanlık alanında eğitim veriyor ve bu okulların hazırlık sınıfında 9 lisan öğretiliyor. Bu lisanlar ortasında Japonca, Çince, Rusça ve Fransızca da var. Bu gerçek bir tarafta dururken “İmam hatipler 6 koldan saracak” diye bir haber yapılıyor. Mantık ise şu; imam hatiplerden yalnızca din vazifelisi yetişmesi gerekiyordu, bugün 6 yeni kısımda okullar; fen ve toplumsal bilimler liselerine alternatif oluşturulmaya çalışılıyor. Bu makus bir şey mi; elbette ki hayır. Yeniden öteki bir gazetede “İmam hatiplere akademik destek” başlığıyla sunulan haberde, bu okullarda akademisyenlerin iştirakiyle oluşturulan Müracaat Heyetleri ve Bilim Heyetleri olumsuz bir gelişme olarak sunuluyor ve “MEB başarısızlığı resmen kabul etti” sonucuna varılıyor. Lise öğrencilerine akademik bir şuranın takviye vermesinin neresi berbat. Bunu da takdirlerinize bırakıyoruz.
