ANIL KURU – Konya’nın tarihi Sille Mahallesi’nde bulunan “Zaman Müzesi”, Osmanlı ve Cumhuriyet devrine ilişkin “zaman” ile ilgili sergilediği araçları ve coğrafik pozisyonunun özelliğiyle ziyaretçilerini tarihte bir seyahate çıkarıyor.
Geçmişi 5 bin yıla dayanan Sille’de turizmin geliştirilmesi, tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkılması gayesiyle Selçuklu Belediyesi tarafından onarımı tamamlanan Sille Şapeli’nde kurulan Türkiye’nin birinci vakit müzesinde, yüzlerce yıl kullanılan “zamanı” gösteren araçlar sergileniyor.
Müzenin ilgi çeken yapıtları ortasında Osmanlı ve Cumhuriyet periyoduna ilişkin özel tasarım saatler, Osmanlı paşaları tarafından düzenlenen ve genel kullanıma tanzim edilen ruznameler, cep ve masa takvimleri ve resmi dairelerde kullanılan el yazma-baskı takvimler yer alıyor.
Sille’nin yüzlerce yıl süren çok dinli ve çok kültürlü yapısını yansıtan müze, Müslüman ve Hristiyan mezarlıklarıyla yan yana ve iç içe bulunuyor.
Ayrıyeten altın, gümüş köstekli cep saatleri, Türk Hava Kurumuna ilişkin, vilayetlere nazaran coğrafik ve ekonomik bilgilerin bulunduğu cetvelli takvim, Roma devri arkeolojik güneş saati örneği ve hala Konya Hacı Hasan Camii kıble duvarında bulunan Osmanlı devri güneş saati reprodüksiyonu üzere birçok eser dikkati çekiyor.
Belediye tarafından restore edilerek müze haline dönüştürülen Vakit Müzesi, Tarihi Kentler Birliği tarafından düzenlenen “Tarihi Kentler Birliği, Tarihi ve Kültürel Mirası Müdafaa Proje ve Uygulamalarını Özendirme Yarışması” kapsamında “Süreklilik Ödülü” aldı.
“Müze çeşitliliğinin en hoş örneklerinden biri”
Necmettin Erbakan Üniversitesi (NEÜ) Hoş Sanatlar Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ahmet Çaycı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, son vakitlerde yapılan çalışmalar ve atılımlarla Türkiye’de müze sayısı ve çeşitliliğinin arttığını söyledi.
Tarihi Sille Mahallesi’nde oluşturulan Vakit Müzesi’nin müze çeşitliliğinin en hoş örneklerinden birisi olduğunu tabir eden Çaycı, şöyle konuştu:
“Bu müze, kategorisinin en değerli örneklerinden biridir. Küçük fakat küçük olduğu kadar da enteresan bir yer ziyaretçilerini bekliyor. Vakit Müzesi, Türkiye için ilklerdendir. Konya’da küçük ölçekli, o periyoda ilişkin yapıtların sergilendiği müze ziyaretçilere hizmet veriyor. Vakit denildiğinde çoklukla izafi bir mevzu olması nedeniyle insanların açıklamakta zahmet çektiğini görüyoruz. ‘Zaman Müzesi’, vakte ilişkin elimizde bulunan somut nesnelerin teşhir edildiği bir müze haline getirilmiştir. Sille’nin tarihi çok erken periyotlara sarfiyat. Burada bulunan küçük bir şapel, müze haline getirilerek değerlendirilmiştir. İslam kültürüne ve İslam bilim tarihine ilişkin vakit nesneleri burada korunmaktadır.”
Vaktin belirlendiği yerler; “muvakkithaneler”
Türk kültüründe vakitten daha çok “an” ve “vakit” algısının bulunduğuna dikkati çeken Çaycı, “Bu nedenle İslam medeniyetinin ögeleri olan külliyeler bünyesinde oluşturulan muvakkithanelerde vaktin ölçüldüğünü ve vakit tayininin yapıldığını biliyoruz. Hasebiyle İslam kentlerinin her büyük külliyesinde bir muvakkithanenin varlığı bilinir. Oradaki vazifeli de ezan vakitlerinin tayini için vazifelidir. Muvakkithane ‘vaktin belirlendiği mekan’ manasına gelmektedir.” tabirlerini kullandı.
Çaycı, Anadolu’nun tarih boyunca konut sahipliği yaptığı farklı medeniyetlerle güçlü bir kültüre sahip olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Konya da Anadolu’ya benzeri özelliktedir. Konya içinde de Sille’nin farklı bir yeri vardır. Sille’de 1923 yılına kadar farklı etnik kümelerden kaynaklı özel durum çok kültürlü bir hayatı beraberinde getirmiştir. Çok kültürlü hayatın parametreleri Sille’de ayakta durmaktadır. Bu müze bir şapele yapılmıştır. Günümüzde bir şapelin vakit müzesi olarak dizayn edilmesi hayli manalıdır.”
