Deloitte’un otomotiv dalına istikamet veren tüketici eğilimleriyle ilgili araştırmasına nazaran elektrikli araçların düşük yakıt maliyetleri, dünyadaki üzere Türkiye‘de de kullanıcıların tercihlerini belirliyor.
Türkiye‘deki elektrikli araç almayı planlayan tüketicinin birinci motivasyonu yakıt maliyeti. İklim değişikliği tasası ise birinci beşe bile girmiyor.
2022’nin Eylül ve Ekim ayları ortasında 24 ülkeden 26 binden fazla tüketiciyle yapılan ankete, Türkiye‘den de 1.006 kişi katıldı. Araştırmada öne çıkan birtakım başlıklar şöyle;
En büyük telaş şarj süresi
• Tüketiciler araç kullanma maliyetlerini düşürmeye çalıştıkça elektrikli araçlara olan ilgi artıyor. Lakin bu da yolda şarj için gereken mühlet, menzil telaşı, halka açık şarj istasyonlarının altyapısı ve ulaşılabilirliği üzere bir dizi sorunu gündeme getiriyor.
• Türkiye‘de araştırmaya katılan tüketicilerin yüzde 54’ü bir sonraki araç seçimlerinin benzin/dizel olacağını belirtiyor. Hibrit elektrikli araç karşılığı verenlerin oranı yüzde 30, büsbütün pille çalışan elektrikli araç yüzde 10, şarjlı hibrit elektrikli araç diyenlerin oranı ise yüzde 4.
• Elektrikli araçlarla ilgili Türkiye‘deki tüketicilerin en büyük tasası yüzde 47 ile şarj için gereken müddet. Bunu yüzde 42 ile sürüş menzili ve halka açık elektrikli araç şarj altyapısının olmaması takip ediyor.
• Global pazarın bilakis elektrikli araç almayı düşünen Türkiye‘deki tüketicilerin üçte ikisi araçlarını halka açık şarj istasyonlarında şarj etmeyi planlıyor. Bu eğilimin sebebi, konutlarına şarj istasyonu kurma konusunda bilgilerinin/imkanlarının olmaması (yüzde 30) ve yüksek heyetim maliyetleri (yüzde 30) olarak öne çıkıyor.
• Araştırmanın yapıldığı öbür ülkelerin tersine maliyet faktörü üst sıralarda yer almasa da daha düşük yakıt sarfiyatları dünyadaki üzere Türkiye‘de de elektrikli araç seçmenin birinci nedeni. ‘Daha düzgün sürüş deneyimi’, ‘daha az bakım ihtiyacı’, ‘devlet teşvikleri’, ‘içten yanmalı araçlara uygulanan ekstra vergiler’ başka nedenler olarak sıralanıyor. İklim değişikliği kaygısı ise bir sonraki araç olarak elektrikli aracı tercih edecek tüketicinin birinci beş motivasyonundan birine bile girmiyor.
• Elektrikli araç talebindeki artış, istasyonları da dönüştürüyor. Tüketiciler, içinde şarj ünitelerinin yanı sıra basitçe satın alınabilen içecekler, Wi-Fi teması, atıştırmalıklar ve tuvalet üzere hizmetlerin bulunduğu klasik yakıt istasyonlarını tercih ediyor.
• Ankete katılan tüketicilerin yaklaşık üçte ikisi, halka açık bir şarj istasyonunda araçlarının boş durumdan yüzde 80’e kadar şarj olması için 10 ila 40 dakika ortasında bekleyebileceklerini tabir ediyor. Bu durum, fosil yakıt tecrübesine denk bir tecrübe oluşturma imkanının ‘sınırlı’ olduğu istikametindeki klasik kanıya meydan okuyor.
• Türkiye‘de elektrikli araç satın almak isteyen her 10 bireyden neredeyse 5’i, araç fiyatları üzerindeki daima üst taraflı baskıyla bir sonraki aracı için 500 bin liradan fazla ödeme yapmayı bekliyor.
Sipariş üzerine üretime doğru
• Mevcut stok krizi, tüketicileri yeni araç teslimatı için daha uzun mühlet beklemeye alıştırarak potansiyel olarak yeni bir ‘sipariş üzerine üretim’ paradigmasına kapı açıyor. Türkiye‘deki tüketicilerin yüzde 48’i, bir sonraki araçlarının teslimi için 3 ila 12 hafta beklemeyi kabul ediyor.
• Otomotiv markaları (OEM) klâsik bedel zinciri için kıymetli bir kırılıma işaret eden sigorta eserlerini kurum içine getirme dahil olmak üzere ileriye dönük birçok potansiyel kar havuzunu değerlendirirken, Türkiye‘deki tüketicilerin yüzde 77’si direkt araç üreticisinden sigorta satın almakla ilgileniyor. Bu kısma düşen her 10 tüketicinin 5’inden fazlası, markalardan pürüzsüz bir satın alma seyahati ve kolaylık bekliyor.
• Tüketici itimadı, müşteri ilgilerinde perakende temas noktalarının kıymetine işaret ederek, satış yahut servis bayilerinde ağırlaşmakta. Türkiye‘deki tüketicilerin yüzde 62’si aracını servise götürdüğü ya da satın aldığı bayiye güvenirken, fakat yüzde 32’si sahip olduğu aracın üreticisi/markasına itimat duyuyor.
Kişisel datalar markalara emanet
• Şahsî datalarını paylaşmaya global ortalamalardan daha fazla eğilimli olan Türk tüketicilerin yüzde 42’si araçlarının ürettiği dataları yönetme konusunda en çok otomotiv markalarına ve araç satıcılarına güveniyor.
• Türkiye‘de ankete katılan tüketicilerin yarısından fazlası (yüzde 53), ilişkili teknolojiler için, farklı bir ödeme yapmayıp araç satın alma fiyatının içinde önden ödeme yapmış olmayı tercih ediyor. Bu durum, aylık abonelikler formunda yeni gelir akışları oluşturmayı hedefleyen otomotiv markaları için değerli bir zorluk teşkil ediyor.
Deloitte Türkiye Otomotiv Kesim Başkanı Hasret Yanmaz
