Türkiye genelinde 15-16 Kasım’da farklı dallarda 312 iş insanıyla yapılan araştırma, sıcak gündeme dair çarpıcı sonuçlar içeriyor.
Ankete katılan iş insanlarının yüzde 52’si Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından vurgu yapılan “yeni devirde ekonomik ve türel reform” açılımının iş dünyası açısından olumlu sonuçlar doğuracağına inanıyor. Bu bildiriyle kontaklı olarak, Hazine ve Maliye Bakanı ile Merkez Bankası Liderinin değişikliğinin olumlu karşılık bulduğu görülüyor.
Araştırma kapsamında optimist iştirakçilerin yüzde 57’si ekonomik ve hukuksal ıslahat iletisinin öncelikli olarak Türkiye’ye yabancı yatırım artışına olumlu olarak yansıyacağını belirtiyor; döviz kurunda düşüş (yüzde 42,6), enflasyonda gerileme (yüzde 38,9) ve dış siyasette olağanlaşma (yüzde 29,6) ise açılımla birlikte birinci etapta gerçekleşmesi beklenen öbür gelişmeler. Öbür yandan, ekonomik ve hukuk ıslahat açılımı konusunda karamsar olanların oranı yüzde 32,7 iken, münasebetlerin başında ıslahat açılımının inandırıcı olmaması ve Cumhurbaşkanlığı İdare Sistemi’nin yapısal problemleri geliyor. Yeni iktisat idaresinin ıslahat yapabilecek yeterlilikte olmaması ve Covid-19’un iktisattaki olumsuz tesirleri öbür olumsuz faktörler olarak belirtiliyor.
Joe Biden’ın galibiyetiyle sonuçlanan ABD Başkanlık seçimlerinin Türkiye iktisadına tesirleri konusunda ankete katılanların yüzde 36,5’u “kararsız” olduğunu söylerken, iş dünyasının dörtte biri ABD seçim sonuçlarının iktisada tesiri olmayacağını belirtiyor. Öbür yandan; ABD-Türkiye münasebetlerinin geleceği hakkında iyimserlerin oranı yüzde 22,1 iken, karamsar bir tablo çizenler ise iştirakçilerin yüzde 16,3’ünü oluşturuyor. – Olağanlaşma İçin En Geç 2021’nin 3’üncü Çeyreği İşaret Ediliyor Araştırmaya katılan iş insanlarının yüzde 23,1’lik dilimi olağanlaşma için 2021’nin 3’üncü çeyreğini işaret ediyor, buna karşılık 2’inci çeyreğe işaret edenlerin oranı ise yüzde 17,3. Öbür yandan, daha karamsar tablo çizenler ise 2022’nin 1. Çeyreğini (yüzde 14,4) ya da Covid-19 aşısının bulunacağı tarihi eşit oranda (yüzde 14,4) işaret ediyor. 2020 sonu ya da 2021 birinci çeyreğini bekleyenlerin oranı ise yalnızca yüzde 3. Bu durum, iş dünyasının yeni periyoda ait stratejilerinde de yansımasını buluyor.
Katılımcıların yaklaşık yüzde 55’i önümüzdeki devirde “temkinli bekleyişe devam edeceğini” söylerken, yüzde 31,7’si ise “fırsatlar için tetikte olacağını” tabir ediyor. Ankete katılan Türk iş insanlarının 2021 yılı için ortalama dolar kuru beklentisi 8,47 TL iken, Euro’da ise 10,30 TL düzeyi söylem ediliyor. İş etraflarının 2020 yılı için ortalama enflasyon beklentisi ise yüzde 14,7.
AGS Küresel Araştırma Kurucusu Ahmet GÜLER, araştırmaya ait yaptığı değerlendirmede; “Araştırma sonuçları bize, iş etraflarında yeni iktisat idaresi takımlarında değişikliğin olumlu karşılık bulduğunu lakin bütüncül bir ekonomik-hukuki ıslahat için temkinli bekleyişin sürdüğünü söylüyor. O denli anlıyoruz ki, iş dünyası bulunduğu durumda vaatlerden çok icraat görmek istiyor. Bu durumu döviz kuru ve enflasyon iddialarındaki yaklaşımdan izleyebiliyoruz. Bu nedenle yeni idare sisteminin ve siyasi iradenin ekonomik ve hukuksal ıslahatlar konusunda iş dünyasını yeni bir icraat setiyle ikna etmesi gerektiği açık. Gerçekten iş dünyası ıslahat bildirisinin öncelikli olarak yabancı sermaye girişinde olumlu karşılık bulacağı konusunda optimist ki, bu da sahiden reformcu bir icraat ajandası konusundaki beklentilere işaret ediyor. Bir öteki deyişle, iş dünyamız ABD’deki seçim sonuçlarından evvel, kendi ajandamıza odaklanmamıza öncelik vermiş durumda” dedi.
”Araştırmamıza katılanların değerli bir kısmı iktisatta olağanlaşma için 2021’nin en yakın 2’inci, en geçse 3’üncü çeyreğini işaret ediyor. Olağanlaşma takvimini 2022’ye sarkıtanların ya da Covid-19 aşısını bekleyenlerin oranı ise epeyce az. Bu durum, iş insanlarımızın ekonomik faaliyetleriyle ilgili her şeye karşın optimist olduğunu gösteriyor” diyen Ahmet Güler, “Henüz Covid-19 global bir krize dönüşmeden evvel, temkinli bekleyişe devam diyen iş insanlarımızın oranı yüzde 35 iken, bugün bu oran yüzde 54,8’e çıkmış durumda. İştahlı büyüme yanlılarının oranı ise yüzde 14’ten yüzde 3,85’e gerilemiş. Yani Covid-19 krizinin tesirleri hala ağır halde hissediliyor. Tam da bu nedenle, 2021 için ön görülen optimist takvimle, yapısal ıslahatların yürürlüğe gireceği takvimi örtüştürmek siyasi iradenin önceliği olmalı“ diyerek kelamlarını tamamladı.
