Bangladeş, Myanmar’daki baskı ve şiddetten kaçarak ülkeye sığınan Arakanlı mültecileri, Bengal Körfezi açıklarında Bhasan Char Adası’na yerleştirmeye başladı.
Bangladeşli yetkililerin verdikleri bilgiye nazaran, 100 aileden oluşan 600 kişilik birinci mülteci kümesi, kıyıdan 50 kilometre uzaktaki adaya gitmek üzere yola çıktı.
Mültecilerin evvel Bangladeş’in güneyindeki Chottogram Limanı’na götürüleceği, akabinde donanma ve kıyı güvenlik gemileri eşliğinde Ada’ya ulaştırılacağı belirtildi.
Aşamalı olarak gönderilecekler
Bhusan Char Kamp Rehabilitasyon Projesi Yöneticisi, Abdullah Memun Çavduri, Ada’da 100 bin mültecinin yerleşimi için hazırlıkların tamamlandığını bildirdi. Çavduri, “Mültecileri kabul etmeye hazırız. Umarım istekli Rohignyalar (Arakanlı Müslümanlar), Kovid-19 sıhhat yönergelerine ve öbür hükümet prosedürlerine uygun biçimde evreli olarak buraya gönderilmeye başlanır.” dedi.
Mülteci Müdafaa ve Yurduna İade Komitesi (RRRC) Koordinatörü Ebu Taha Büyan, adaya yerleştirilmesi onaylanan tüm mültecilere sıhhat denetimlerinin yapıldığı, tüm sürecin gönüllülük temeline nazaran yürütüldüğünü tabir etti.
İnsan hakları örgütleri endişeli
Öte yandan, kimi memleketler arası insan hakları örgütleri, Bangladeş hükümetinin tekrar yerleştirme planına dair telaşlarını lisana getirdi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), yaptığı açıklamada, “Hükümet mültecileri adadaki şartlar hakkında gereğince bilgilendirmedi. Ayrıyeten yetkililerin birtakım aldatıcı bilgi ve teşviklerle onları adaya gitmeye ikna ettiğine dair argümanlar var. Örneğin, bir mülteci, adaya gidenlere Myanmar’a dönüş için öncelik verileceği ve kişi başı 5 bin Bangladeş takası (yaklaşık 59 dolar) yardım yapılacağı vaadiyle ismini listeye eklettiğini, fakat hala adada yaşayan mültecilerin hapishane gibisi tesislerde yaşadıkları ve hareket özgürlüklerinin olmadığını öğrenince fikrini değiştirdiğini söylüyor.” denildi.
Açıklamada, hala Ada’da yaşayan 306 Rohingya’nın durumuna ait, “Adadakiler hareket özgürlüğüne sahip olmadıklarından, yaşamsal muhtaçlıklarını karşılayamadıklarından ve eğitim alamadıklarından şikayet ediyor.” tabirleri yer aldı.
Dış dünya ile teması yok
Fortify Rights (Hakları Güçlendir) Örgütü Bölge Yöneticisi İsmail Wolff da Bhasan Char Adası’nın dış dünyadan izole bir yer ve denize batma riskinin olduğuna dikkati çekerek, “İnsan haklarına ve insani ömür şartlarına dair tüm kaygılar giderilmeden, yanlışsız bilgiye dayalı bir istek sağlanmadan tek bir mülteci dahi Ada’ya yerleştirilmemeli.” değerlendirmesinde bulundu.
Birleşmiş Milletler Bangladeş Ofisinden yapılan açıklamada, memleketler arası uzmanlardan oluşan bir heyetin Ada’nın yerleşime uygunluğuna dair soruşturma yürütmesi davetinde bulunuldu. Mültecilerin eğitim, sıhhat bakımı ve temel gereksinimlere erişiminin sağlanmasının gerektiği vurgulanan açıklamada, “Rohingya mültecileri, tekrar yerleşim konusunda açık, hakikat ve şimdiki bilgilere dayalı olarak özgür ve şuurlu karar verebilmeliler.” tabirine yer verildi.
Bu ortada, ortalarında Memleketler arası Af Örgütü ve ülke dışında Rohingyaları temsil eden örgütlerin bulunduğu çok sayıda insan hakları kuruluşu, BM kontrolünde bir araştırma yapılmadan Ada’nın mültecilerin yerleşimine açılmaması davetinde bulundu.
Arakanlı Müslümanlara etnik temizlik
Myanmar’ın Arakan eyaletinde 2012’de Budistler ile Müslümanlar ortasında çatışmalar çıkmış, olaylarda, birçok Müslüman binlerce kişi katledilmiş, yüzlerce konut ve iş yeri ateşe verilmişti.
Arakan’daki hudut karakollarına 25 Ağustos 2017’de düzenlenen eş vakitli akınları münasebet gösteren Myanmar ordusu ve Budist milliyetçiler, kitlesel şiddet aksiyonları başlatmıştı.
Birleşmiş Milletlere (BM) nazaran, Ağustos 2017’den sonra Arakan’daki baskı ve zulümden kaçıp Bangladeş’e sığınanların sayısı 900 bine ulaştı.
Uluslararası insan hakları kuruluşları, yayımladıkları uydu imgeleriyle yüzlerce köyün yok edildiğini kanıtlamıştı.
BM ve memleketler arası insan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanlara yönelik şiddeti “etnik temizlik” ya da “soykırım” olarak isimlendiriyor.
