1892’te UNESCO muhafazasındaki Goree Adası’nda inşa edilen tek cami Türkiye’den yardım bekliyor
Senegal’in başşehri Dakar açıklarındaki tarihi köle adası Goree’de bulunan tek cami, kapasitesinin geliştirilmesi ve onarım için Türkiye’den uzanacak yardım elini bekliyor.
Batı Afrika’da köle ticaretinin en kıymetli merkezlerinden kabul edilen ve UNESCO muhafazası altındaki Goree, adadaki tek caminin bir an önce restore edilmesi ve onarılmasını istiyor. Castel zirvesinin eteğine, Atlantik Okyanusu’na nazır konumlanan Goree Mescidi, ülkede taştan inşa edilmiş en eski cami olma özelliği taşıyor.
Caminin hikayesi 1825’te Silmane Ngom isimli bir Hristiyan’ın konutunu, o periyot adada küçük bir topluluk olan Müslümanların kullanımına sunmasıyla başladı. Fransız Batı Afrikası (AOF) periyodunda adada sayıları az olan Müslümanların, bu barakadan bozma yapıyı mescide dönüştürmeleri yaklaşık 40 yıl sürdü. Volkanik bazalt taşıyla inşa edilen cami, 1892’de resmen ibadete açıldı.
Yaklaşık 100 kişi kapasiteli cami, kıyı erozyonu nedeniyle çökme tehlikesi yaşasa da halkın süreksiz tahlil olarak kendi eforlarıyla inşa ettiği taş duvar sayesinde ayakta kalmayı başardı.
“Türkiye’ye camiyi korumak için davette bulunuyorum”
Goree Belediye Lideri Augustin Senghor, caminin artık kıyı erozyonlarına daha fazla dayanamayacağına dikkati çekerek Türkiye’den onarım için yardım istedi.
Senghor, adanın UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer aldığını hatırlatarak sömürge devrinden bu yana içinde ibadet edilen caminin de bu tarihin değerli bir şahidi olduğunu söyledi. Senghor, kıyı erozyonundan önemli manada etkilenen caminin hem onarıma hem de bakıma muhtaçlığı olduğunu lisana getirdi.
Her fırsatta caminin bu durumunu gündeme getirdiğini kaydeden Senghor, “Tüm İslam alemine lakin bilhassa de Türkiye’ye, bu tarihi camiyi korumak için davette bulunuyorum. Bilhassa cuma günleri kapasitesi çok yetersiz kalıyor. Genişletilmesi gerek. İvedilikle bakıma gereksinimi var.” sözlerini kullandı.
Medrese de talep ediliyor
Senghor, adanın UNESCO muhafazası altında olmasına rağmen mescide rastgele bir maddi takviye sağlanmadığına işaret ederek caminin belediye ve istekli bağışlarıyla ayakta kaldığını vurguladı. Caminin olduğu alana medrese eğitiminin verileceği bir yapı da inşa edilmesini isteyen Senghor, bayram ve cuma namazları için de dış kısmın genişletilmesine gereksinim duyulduğunu söyledi.
Senghor, sömürge devrinden bu yana cemaati eksik olmayan bu sembolik cami için ivedilikle harekete geçilmesini gerektiğini kelamlarına ekledi.
Ada halkı da 2018’de periyodun Büyükelçisi Nihat Civaner’e ulaşarak caminin Türkiye tarafından restore edilmesini talep etmişti. Ada halkının daveti üzerine Goree’ye giden Civaner, mescitte incelemelerde bulunarak cemaatin taleplerini dinlemişti.
Yaklaşık 1800 kişinin yaşadığı Goree Ada’sında, nüfusun dörtte üçü Müslümanlardan oluşuyor.
Yaklaşık 400 yıl Fransız sömürgesinde kaldı
Dakar Limanı’ndan yarım saatlik feribot seyahatiyle ulaşılan Goree Adası, Afrika’nın içlerine kadar uzanan yol ve ırmakların kesişim noktasında yer aldığı için stratejik pozisyona sahip.
Portekizlilerin 1450’de küçük bir taş kilise inşa ederek yerleşime açtığı ada, 1677’de Fransa’nın denetimine geçti. Fransa’nın adadaki hakimiyeti, 1960’ta Senegal’in bağımsızlığını kazanmasına kadar devam etti.
Papa’dan Obama’ya ziyaretçi ağırladı
Goree Adası bir vakitler sömürgecilerin, köle ticareti için milyonlarca Afrikalıyı “yeni dünya”ya transfer ettiği güzergahın en değerli toplanma noktasıydı.
Kıtanın batı tarafından getirilen Afrikalılar, yeni dünyaya yapacakları seyahat öncesi köle konutlarında birbirlerine zincirlenerek haftalarca bekletiliyordu. O konutlardan bugün geriye kalan tek köle konutu, Papa 2. Jean-Paul’den eski ABD Lideri Barack Obama’ya kadar birçok ünlü isim tarafından ziyaret edilmişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Başbakanlık yaptığı 2013’te adaya yaptığı ziyarette köle meskeninde incelemelerde bulunmuştu.
Gelirinin büyük kısmı turizme dayanan ada günlük ortalama 3 ila 6 bin turist ağırlıyor.
