Vücudun oksijen almasını ve ziyanlı olan karbondioksitin atılmasını sağlayan akciğerler, yaşamsal değere sahip bir organ… Akciğer dokusundaki hücrelerin denetimsiz çoğalması sonucunda oluşan akciğer kanserinde, bu denetimsiz çoğalma akciğerlerin bir kısmını kaplar, kitle oluşturur ve metastaz ismi verilen uzak organlara da yayılabilir.
Göğüs Hastalıkları Kısmından Uzm. Dr. Muharrem Tokmak, akciğer kanserine yol açan faktörlerin başında sigara kullanımının geldiğini belirterek, “Yapılan araştırmalarda sigarayla akciğer ortasında kuvvetli bir bağ kurulmuş olsa da olayların yüzde 15’lik kısmını sigara içmeyenler oluşturmaktadır” dedi.
Akciğer kanserinin belirtileri
Akciğer kanseri hastalarının yüzde 90’ının, belirtiler göstererek tabibe başvurduğunu söyleyen Uzm. Dr. Muharrem Tokmak, belirtilerin, bölgesel, metastatik ya da yaygın olmasına nazaran değiştiğini lisana getirdi. Akciğer ve bronş sisteminin ağrı duyusundan mahrum olması ve çoklukla birinci semptom olan öksürüğün sigara içen hastalar tarafından bir belirti olarak değerlendirilememesi sonucu akciğer kanseri teşhisinin çoğunlukla ileri evrelerde konulduğunu söyleyen Uzm. Dr. Tokmak, akciğer kanserinde görülen en önemli belirtileri ve nedenleri sıraladı:
• Öksürük: Olayların yüzde 75’inden fazlasında vardır. Hava yolunda tıkanma, enfeksiyon ve akciğer dokusu üzerinde bası tesirinden ötürü gelişir.
• Kilo kaybı: Yüzde 68 oranında görülen bu belirti, ilerlemiş kanser ve karaciğer metastazı durumunda görülür.
• Teneffüs kahrı: Yüzde 60 oranında görülen bu belirti büyük hava yollarının tümör ile tıkanması, plevra denilen akciğer zarlarının ortasında sıvı birikmesi ve diyafram kasının felç olması sonucu oluşabilir.
• Göğüs ağrısı: Yüzde 50 oranında görülür. Kanser göğüs duvarına yayılmış ya da sonlar tutulmuş olabilir.
• Kan tükürme (hemoptizi): Bu belirtiler hastaların yaklaşık yüzde 25’inde görülür. Hava yolu tümör tarafından tutulur ve nekroze olursa ortaya çıkar.
• Kemik ağrısı: Yüzde 25 oranında ve kemik metastazı olduğunda ortaya çıkar.
• Çomak parmak: Oksijenlenmenin azalması ve kemik tepkileri nedeniyle oluşur.
• Ses kısıklığı: Ses tellerinin tutulumu nedeniyle olabilir.
• Yutma zahmeti: Yemek borusuna bası sonucu oluşur.
• Daha nadiren olan belirtiler: Sırt ağrısı, sağ yan ağrı, epilepsi, uzunluğunda ele gelen kitle, soluk alıp verirken ıslık sesleri misal sesler duyulabilir.
Akciğer kanserinin nedenleri
Akciğer kanseri hastalarının yüzde 80-90’ında sigara hikayesi olduğunu ve sigaranın akciğer kanseri riskini artıran faktörlerin başında yer aldığını söyleyen Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Muharrem Tokmak, kanserin gelişme riskini, sigaraya başlama yaşı, sigara içme mühleti, içilen sigaranın tipi ve günlük tüketilen sigara ölçüsünün etkilediğini belirterek, öteki akciğer kanseri nedenleri hakkında da bilgi verdi.
• Etraf: Endüstriyel ve çevresel faktörler, akciğer kanseri gelişimi açısından değer arz eder. Radon gazı, asbest, hava kirliliği, radyoizotoplar, ağır metaller ve hardal gazı üzere unsurlara maruz kalmak ile akciğer kanseri ortasında münasebet vardır.
• Genetik: Kalıtsal etkenlerin akciğer kanseri gelişiminde tesirli olduğu öne sürülüyor. Ailede akciğer kanseri olan birey varsa yakalanma riski 2,4 kat artıyor.
• Virüsler: HIV enfeksiyonu olan bireylerde akciğer kanseri daha yüksek olasılıkla ortaya çıkıyor.
• Radyasyon: Rastgele bir kaynaktan gelen radyasyon akciğer dokusuna ziyan vererek bronş hücrelerin yapısında bozulmalara ve karsinogeneze neden olabiliyor.
Akciğer kanserinin tedavisi
Tedavi planlanırken tümörün hücre tipi ve öbür organlara yayılımı dikkate alınarak evrelendirme yapıldığını ileten Uzm. Dr. Muharrem Tokmak, “Temel olarak akciğerde 4 evre vardır ve hastalık ne kadar erken evredeyse tedavi olma bahtı o kadar yüksektir. Erken periyotta teşhis konulan hastalar cerrahi ile uzun yıllar yaşayabilmektedir. Hastalığın tedavisinde evre durumuna ve hücre tipine nazaran cerrahi, kemoterapi, radyoterapi, immunoterapi moleküler, gayeye yönelik tedaviler yahut değişik kombinasyonları uygulanabilir. Uzun süren kemoterapi, amaca yönelik tedaviler yahut immunoterapiler bu evrelerde hastalığı uzun denetimler sağlayabilmektedir. Lakin tedavilere direnç gelişme ve ilerleme riski nedeniyle belli ortalarla radyolojik denetimler gerekmektedir. Sonuç olarak erken evrede yakalanan ve cerrahi olarak çıkarılabilen kanserlerde sağ kalım daha fazladır” diye konuştu.
